monique-in-rwanda.reismee.nl

Sport, spel & muziek! op de zaterdag

Het.. was..ontzettend..leuk!


Het is kwart voor zeven. Ik zit heerlijk in de stoel, na een lekker maaltje rijst met bruine bonen/groentesaus en salade.

Een voldaan gevoel heb ik!

Van het eten en de rust nu én van de dag!


Op het voetbalveld is ‘s ochtends heel vroeg al een voetbaltraining aan de gang. Om 08.30 uur is Twiga dukina dan ook op het veld en zijn er voor de kids een aantal spelletjes te doen. Wie wil kan touwtje springen, hinkelen/springen op een ladder, lopen op klossen, ring gooien. Veel kinderen doen dat, andere kinderen zitten rustig te wachten tot we gaan beginnen. Die komen misschien wel hier na heel lang lopen en pakken wat rust.


Kunst is om de training op tijd te laten stoppen, zodat de voetballende coaches verder kunnen met de activiteiten voor Twiga dukina.

Het lijkt te lukken, maar dan moet er nog op het doel geschoten worden door alle voetballers: keeperstraining. Als je over schiet, moet je een grote ronde hardlopen.

Zalingo doet ook mee! Leuk om te zien dat hij deel uitmaakt van alles. Afgelopen donderdag klaagde hij wat over zijn bovenbenen. Die vergeet even dat hij 41 is en meer dan 10 jaar geleden echt heeft gevoetbald.

Gelukkig gaat zijn schot binnen de palen, anders hadden we op hem moeten wachten totdat hij zijn strafronde had gelopen.!


Nadat het doel schieten klaar is, wordt de grote kring gemaakt met de kinderen.

Ondertussen haal ik met Zalingo en 2 coaches alle djembé’s op. Krukjes hadden we de kinderen al laten halen.

Als de warming up van Twiga dukina klaar is, zijn Zalingo en 8 van onze kinderen klaar voor de demonstratie!

Iedereen gaat voor de djembégroep zitten, wachtend op wat komen gaat.

We laten verschillende ritmes horen én zingen met iedereen de liedjes van Zalingo. Met in elk liedje een mooie boodschap voor de kinderen en de community: een goede leider zijn voor jezelf én dat iedereen zijn eigen unieke talent heeft.

Onderstaande tekst is een liedje wat ik, denk ik, ook aan mijn eigen klas ga leren.

Amahoro= peace=vrede

Itrambere=development=ontwikkeling

Urukundo= love=liefde

Nibyo dushyaka= that what we need=dat hebben we nodig.


Ik had nu een hersenspinsel dat 2 liedjes ook aan de kids van de Carrousel geleerd kunnen worden en dat we met Moustapha dan ook de djembé erbij kunnen doen.

En ik ga Zalingo vragen om een Engels liedje te schrijven voor mijn klas/school. Nog even een geschikt thema vinden en wat quotes.

Ook leuk om dan een soort uitwisseling te doen. Van Shangi naar Emmeloord en vice versa. Wordt vervolgd.


Bij het verdelen van de activiteiten kiezen 12 kinderen voor de djembé. Eigenlijk zijn het er 15, maar 3 van hen hebben afgelopen week al meegedaan, dus die sluist Gerjanne in goed overleg naar iets anders. We moeten vandaag wel samenwerken met de dansgroep, want twee muzikale activiteiten tegelijk is niet handig. Die hebben last van elkaar. Dus sluiten we aan bij de muziek van Thérèse, de danscoach en doen we mee op het ritme van haar muziek of gedrum.

Zalingo gaat steeds meer differentiëren, is het lastig dan doe je een basisritme. Kun je al meer dan krijg je een variatie. Omdat we maar 10 djembé’s hebben, wissel ik om de 5 minuten 2 kinderen om. Je kunt ook de ritmes klappen of op benen meedoen.


Als alle kinderen naar huis zijn, is er voor de coaches en ons thee én een mandazi.

Daarna gaan we buiten met zijn allen djembé spelen én de liedjes worden weer gezongen. Tussendoor praat Gerjanne over de betekenis van de teksten en hoe belangrijk die zijn voor de kinderen, de coaches en de community.


Weer een mooie dag!

Het blijft ongelofelijk genieten dit!

Ben nog steeds verbaasd dat het me op afstand is gelukt om iemand in Rwanda te vinden die 10 djembé’s kon maken en dat er in no time sponsors waren. Dat de djembé’s op tijd klaar waren, én dat Zalingo mee is gegaan naar Shangi en we nu elke dag muziek aan het maken zijn!!


De rest van de middag lekker buiten gezeten met een leesboek én kruiswoordpuzzel.

Morgen nemen we even afstand van alles.

Even een break voordat we de tweede djembé week in gaan.


Fijne zondag!

Djembé2023 Jammen!

Wat weer een leuke ochtend vanmorgen!!

Op vrijdagmorgen is de adult groep er én die wordt nu ingevuld met jammen op de djembé.

Het loopt lekker! We horen, al voordat we zelf naar het centrum gaan, dat er al gespeeld wordt. Zelfs zonder dat Zalingo er is, want die loopt op dat moment nog buiten de poort.


Isaac heeft alles al klaar gezet én is al begonnen met ritmes spelen. Er zijn ook al andere coaches aangeschoven. Waaronder degene die aankomende vrijdag gaat trouwen. Hij komt speciaal om te kijken of hij het leuk genoeg vindt om de kinderen vrijdag de dans te laten begeleiden met djembé. Hij heeft een hele tijd zitten spelen, was niet heel makkelijk voor hem. Nog niet gehoord of we welkom zijn op zijn bruiloft.


Er wordt heerlijk gedjembéd!

Van 09.00 tot 10.30 uur oefent Zalingo ritmes met ze, van makkelijk naar wat moeilijker. Er worden Rwandese liedjes gezongen met de djembé’s.

Er is nog een 2e gitaar opgeduikeld! Een jongen verderop heeft een gitaar en is nu terug in Shangi. Dit is een volwassen gitaar, stevig en zelf gemaakt, geen fabrieksproduct. Het duurt best even voordat Zalingo hem heeft gestemd. De stemmechanieken zijn geen knoppen, maar ingedraaide ronde ogen. Twee daarvan zitten zo moervast dat het met de hand niet lukt. Maar met een snel gehaalde spijker erin en dan draaien, lukt het wel. Er is vast lang niet op gespeeld, want er moet tussendoor ook nog steeds gestemd worden omdat een paar snaren steeds wegzakken qua klank.

Dus zijn er nu twee gitaristen.

En volgt er een mix van Rwandese liedjes én de liedjes die Zalingo de afgelopen dagen heeft gemaakt.

Er is zelfs even een danser die een liedje meedoet.


De mensen zijn het nog lang niet zat, maar we gaan er toch mee stoppen.

Maandagmiddag om half 4 kan iedereen weer komen.


De djembé’s verhuizen naar de tuin van Gerjanne, waar ze een paar uur in de zon kunnen drogen. Als een koeienvel namelijk nog vocht heeft, is de klank niet mooi. Gisteren was er niet echt zon en de klank van een aantal djembé’s zakt behoorlijk.

Hier moet de komende tijd wel mee doorgegaan worden. Bij de grote djembé van Zalingo duurde het 6 maanden voordat het vel droog was!


Inmiddels hebben we ook nog bedacht dat er planken aan de muur moeten in één van de lokaaltjes om ze goed op te bergen.

Nog iets voor het budget!


De middag is besteed aan lezen én weer een prachtige wandeling. Langs een aantal huisjes van de kinderen.

Mijn eigen woonplek was vooral geweldig op de motor. Voor wandelen was het niet zó spectaculair. Maar bij Gerjanne is het echt heel mooi! Ik kan het niet zo goed beschrijven, de gemaakte foto’s geven wel een beetje een idee, maar halen het niet bij de werkelijkheid.


Tijdens het wandelen krijgen we nog wat appjes van Zalingo. Die wilde naar Kamembe om schoenen te kopen. Maar is beland bij mensen die de public holiday (oogstdag) aan het vieren zijn. En is daar uitgenodigd. Dus dat is ontzettend leuk voor hem! Op zijn beurt is hij daar mannen én vrouwen aan het motiveren om maandag te komen spelen op de djembé.

Goed bezig is die!!

Nog even en hij gaat hier wonen!


Morgen is de Sport-en Speldag voor rond de 300 kinderen. Idee is om bij de start op het voetbalveld een demonstratie te geven met de dansers erbij. Daarna kunnen kinderen dit als een activiteit kiezen.

Aansluitend hieraan is er nog een nazit met alle coaches.


Heel benieuwd hoe het morgen allemaal gaat! We denken dat we het qua organisatie goed hebben bedacht……




Djembé2023 Onverwacht ja-woord

Wat een leuke dag was het vandaag!

Alle dagen zijn al leuk geweest, maar vandaag was nog leuker!


Vanmorgen zijn we naar de markt geweest. Net voordat we wilden vertrekken, hebben we nog even geluisterd naar het lied dat Zalingo heeft gemaakt. Zo gaaf!


We wilden beginnen vandaag met het lied aanleren, maar het liep een beetje anders.

Als de kinderen binnen druppelen, kunnen ze altijd eerst buiten vrij spelen.

Dus vanmiddag waren er een paar kinderen aan het djembeën, anderen waren aan het schommelen. De badmintonrackets die we buiten hadden gelegd, waren niet echt in trek.

Toen Gerjanne wat andere materialen nog neerlegde op het gras, waaronder bekers en bordjes, gingen een aantal kinderen “koken”. En vandaar uit wilden de kinderen een bruiloft spelen.

Ge-wel-dig!!

De hele ceremonie werd eerst tot in details door de kinderen voorbereid! Een bruid en een bruidegom nodig. De bruid was snel gevonden, de bruidegom duurde wat langer. De eerste bruidegom zei de bruiloft af! Een paar mogelijke bruidegommen waren al “getrouwd”. Maar toen we een bruidegom beloofde dat hij daarna op de gitaar van Zalingo mocht, ging hij overstag.

Het was een geweldige bruiloft, check even mijn Facebook voor de foto’s. Er waren dansers, er was een band (Zalingo met 3 kinderen) twee meiden hadden het eten gemaakt, er waren gasten, kadootjes, een oude man met een hoed (die is bij elke bruiloft), en een Master of Ceremony, coach Didier. De hele ceremonie werd nagespeeld!

Het hele middagprogramma van rekenen en Engels kwam te vervallen hierdoor. Go with the flow, geweldig rollenspel was het.


Daarna hebben we de kinderen het lied geleerd! In het Engels is de tekst: stand up, like a tree, tall and free. Can you see the leader you will be.

Voor Engels hebben we het lied de wielen van de bus uitgebreid. O. a. met beroepen: de buschauffeur stuurt van links naar rechts, de verkoper verkoopt een snoepje, de politie-agent stopt de bus, de passagiers stappen in en uit.

Morgen maar eens kijken of we dat ook kunnen gaan uitspelen.

Uiteraard allemaal begeleid door Zalingo met gitaar.

Die geniet ontzettend hier! Het leven is voor hem hier meer relaxt dan in Kigali. Wat ik helemaal snap.


Eind van de middag hebben we alle djembé’s voor het centrum gezet. Een aantal studenten van de adultgroep waren al op de hoogte en voor de rest hebben we mensen van de straat gehaald.

Er is lekker gejamd en gezongen! Jonge studenten, de oudere buurvrouw van de overkant, de buurman, coaches en hun vrouwen samen in de djembékring.

Hoe leuk is het om met mensen die je niet kent of misschien niet zo leuk vindt, toch samen even muziek te maken.


Ze willen morgen weer! Maar morgen is er ook voetbaltraining en daar willen de coaches én Zalingo graag naar toe. Dus …….wordt het vrijdagmorgen.

Djembé2023 Wel of niet?


Allereerst een dilemma: mijn reisblog is sinds een paar dagen beveiligd met een wachtwoord. Tegelijkertijd merk ik dat ik veel minder lezers heb dan eerder.

Is dat het gevolg van het wachtwoord?

Ik hoor graag of het wachtwoord een belemmering is?


Het was een leuk dagje!

Vanmorgen hebben we weer een wandeling gemaakt, zoveel mogelijk van de hoofdweg af. Dat is veel leuker, mooiere omgeving, uitdagender door klimmen en dalen (steil!) én minder stoffig.

Vanmiddag weer een leuke middag met djembé, stoelendans met autobanden, Engelse liedjes zingen én geoefend met rekenen en Engels. Zalingo heeft met gitaar ons een nieuw liedje geleerd, wat hij al eerder op verzoek van Gerjanne had gemaakt. In het Kinyarwanda. Kinderen pikken het snel op.

Ook mooi om te zien hoe hij de tips probeert in te zetten en differentieert. Aimee Bonheur vraagt Zalingo om hem iets moeilijks te leren.’ Nog geweldiger om te zien hoe Bonheur zich hier in vastbijt én dat het hem ook lukt!


Gerjanne is bezig, in kleine stapjes, met de coaches en de kinderen te werken rond de 7 eigenschappen van Happy Kids van Stephen Covey.

Ik ken de Nederlandse versie, Gerjanne heeft een paar weken geleden dit boek in het Engels gevonden in Kigali.

Ze heeft ook kleine boekjes met korte teksten in het Engels en Kinyarwanda over die 7 goede gewoontes. Ze vraagt of Zalingo daar een liedje over wil maken.

Hij slaat het eerste boekje open en zegt: dit is al een lied! Klopt! Het heeft alleen een melodie nodig. Hij gaat er mee aan de slag. En neemt het grote boek ook mee om er meer over te weten te komen.


Als ik voor Gerjanne op zoek ga naar bananen in de winkeltjes, zie ik Zalingo bij het voetbalveld kijken naar de training. Ik vraag grappend waar zijn voetbalschoenen zijn? Die heeft hij niet mee (of heeft hij niet). Wil je mee voetballen? Dat lijkt hem leuk! Ik heb vanuit Nederland een halve bigshopper met voetbalschoenen meegenomen, dus zeg ik dat wij vast wel voetbalschoenen voor hem hebben. Een grote lach op zijn gezicht! Sportkleding heeft hij ook niet mee, dus die zoekt Gerjanne ook voor hem uit de tas met sportkleding die Mieke heeft meegebracht.

Hij gaat eerst met mij mee op bananenspeurtocht, die we vervolgens niet kunnen vinden. Maar we kunnen wel even weer over andere dingen praten, is ook leuk!

Daarna past hij de schoenen en gaat meedoen met de voetbaltraining.

Hier kan je gewoon zeggen dat je mee wil doen en dan doe je mee. Geen probleem.

Met de voetbalschoenen kan hij spelen als Messi of Ronaldo, zegt hij.

Zijn team wint op de training met 6-1, maar zegt hij, ik ben wel goed maar niet zo goed als de spelers hier. Dus moet ik donderdag weer meedoen. En zaterdag.


Na de training stort hij zich op het liedje en stuurt al een voorproefje op Whatsapp. Handig zo’n muzikant die zijn hand er niet voor om draait.


Morgen gaan we het resultaat horen!

Plan is om morgen ook met volwassenen te gaan spelen. Ben benieuwd!






Djembé2023 Eerste djembé dag


Eerste dag bij Gerjanne.

We ontbijten op tijd en dan gaan we een rondje doen in het dorp.

Eerst naar de timmerman. Gerjanne wil een grotere eettafel en kistjes om speelgoed in op te bergen. De kistjes worden multifunctioneel want ze kunnen ook ingezet worden bij rollenspel, winkeltje bijvoorbeeld.

De foto’s staan al op Facebook! Ik kom uit een timmermansgezin, dus de machines, het hout en al het zaagsel roepen mooie herinneringen op. De timmerman laat zijn kinderen ook rustig zelf dingen maken en zijn gereedschap gebruiken. De houtschaaf en de grote zaag mogen ze gewoon gebruiken. Ik kijk een tijdje bij Yves, die netjes met een verstekhaak, zaag en rolmaat bezig is. Naast hem staat al een keurig krukje wat hij heeft gemaakt. Verderop zijn twee jongens met een joekel van een zaag bezig op een hoge houtinstallatie. De een staat bovenop, de ander op de grond.


Daarna een brief afgeven én door naar de kleermaker. Dan thuis een bakje koffie en lunchen.


En daarna aan de slag in het centrum.

Zalingo heeft er heel veel zin in en wij ook!

We zetten niet gelijk alle djembé’s voor het grijpen, Zalingo gaat tijdens de inloop op zijn eigen djembé spelen en zoetjes aan lopen er kinderen de tuin in en kunnen op zijn djembé al even proberen.

En zo halen we steeds wat djembé’s erbij. Ze vinden het allemaal héél interessant.

Als de meeste kinderen een tijd hebben gespeeld, haalt Gerjanne een groep op om binnen te oefenen met Engels en rekenen. Met spelletjes uiteraard! Ze heeft de 1e blokken van het rekenen en Engels bekeken, wat gaan ze in die units leren.

Bij Engels gaat het om de beroepen, bij rekenen om de vrienden van 10 en plus-/minsommen en de getallenrij tot 2000! En daar dan ook al in rekenen. Pittig, hoor! En de tafels. Die gaan ze oefenen door tijdens vrij spel met schommelen in sprongen te tellen. Na 10x duwen, wisselen.

En daarna wisselen we de groepen.


We zien nu al leuke resultaten van het djembeën. De groep die binnen aan de slag gaat, is rustig en betrokken bezig met hun spel. De energie is al in de djembé gaan zitten, ze zijn ontspannen en hun hoofden zijn even leeg genoeg om nieuwe informatie op te pikken. Dat is al geweldig!!

Bij de djembégroep oefenen we verschillende basisritmes. En Zalingo geniet en leert ondertussen wat leerkrachtvaardigheden.

Gebruik van een stiltesignaal, het drummen eerst auditief ondersteunen met het uitspreken van woorden (poem poem pa). Als je dat kinderen ook laat zeggen, pakken ze het beter op. Later kunnen ze dat playbacken en nog weer later er alleen nog in hun hoofd aan denken. Ik doe met het jongetje naast me voor hoe dat dan gaat. En die pikt hierdoor het ritme wél op! Oh ja, dat werkt, is zijn reactie.

En past dat gelijk toe, net als Isaac en Mutuyoba die als coaches meedoen. Er zijn grote verschillen in de groep én dus leg ik uit dat je de kinderen die het lastig vinden een basisritme laat spelen en de kinderen die al meer kunnen daar een moeilijker ritme doorheen.

Als een kind iets even moet oefenen, zijn de andere kinderen stil. En gaan dan niet op eigen houtje iets zitten trommelen.

Elke tip die ik geef, pakken Zalingo en beide coaches goed op!

Om Engels te oefenen, betekenis en uitspraak zingen we Engelse liedjes terwijl Zalingo begeleidt op de djembé. Wordt het lekker swingend van!


Bij het gezamenlijk afsluiten, vragen we de kids wat ze ervan vonden. Enthousiaste reacties! Een aantal kinderen willen weten hoe Zalingo de djembé heeft gemaakt. Hij legt al vast kort de stappen uit van boom zagen, uithollen tot het schrapen van het vel. Morgen kan hij dat met de foto’s en filmpje nog beter uitleggen voor wie dat wil.


Als de kinderen naar huis zijn, komt Modeste de timmerman het 1e kistje laten zien. Eerst is Gerjanne hem even kwijt. Hè, hij was hier toch net! We vinden hem op de

schommel. Die hij zelf heeft gemaakt.

Natuurlijk wil hij ook even djembé spelen en blijkt dat goed te kunnen. Er ontstaat een plannetje om ook met de volwassenen op een avond djembé te gaan spelen.

Nu hij er toch is, vragen we hem ook om 10 djembékrukjes te gaan maken. 5 kleine en 5 grote. Want alle krukjes zijn bezet op de Sport- en spel zaterdag. Kunnen ze gelijk net wat geschikter voor djembé gemaakt worden. Er wordt druk gemeten en overlegd, hij zegt dat ze vóór zaterdag klaar zijn. Qua budget moet ik nog even kijken of het helemaal uitkan. Maar ze zijn wel echt nodig!


Er zijn nog meer plannen ontstaan: ritmes met Engelse woorden ondersteunen, demonstratie tijdens Sport-en Spel én eind van volgende week wellicht een optreden bij de bruiloft van één van de coaches. De dansers waren al uitgenodigd, het idee is nu om een aantal van de betere djembéspelers dit te laten begeleiden.


Zalingo heeft zijn gitaar helaas niet meegenomen. Van Papa Diouf (onze VSO Director) heeft Gerjanne veel speelgoed en spelletjes gekregen, waaronder een kindergitaar. Die is gauw gestemd!


Benieuwd wat er morgen weer gaat gebeuren!

Djembé2023 De reis naar Gerjanne

Ik zit in de bus, onderweg naar Gerjanne.

Gisteravond werd ik wat ongerust omdat Zalingo niet reageerde op mijn berichtjes en lange tijd niet online was.

Uiteindelijk kwam ‘s avonds om 22.30 uur een berichtje. Berichtje 1: er was een ongelukje. Berichtje 2: van een djembé was het vel geknapt, dus dat hij hij ‘s nacht nog ging repareren.

Ik nog vragen: bedoel je met het ongelukje de djembé? Ben jij oké?

Maar geen reactie.

Ik was na mijn uitstapje ‘s middags gewoon gevloerd! Had nog in willen pakken maar heb dat uitgesteld tot vanmorgen.

Op tijd wakker, telefoon checken, nog steeds geen Zalingo online….. mis zijn goedemorgen.

Dan eerst maar een vroeg ontbijt. Het zit me niet lekker, in overleg met Gerjanne, ik slik de laatste hap van mijn omelet door en ga hem bellen. Hij heeft 3 nummers, de eerste 2 zijn niet bereikbaar, hoor ik in het Frans en Engels. Maar gelukkig gaat het 3e nummer wel over!

Hij is wakker, hij is oké, is aan het pakken.

We spreken wat eerder af dan gepland.

Dus ik ga snel mijn eigen spullen inpakken en bestel een taxi.

Zalingo moet beetje improviseren, hij wilde met fietsen of een driewieler de djembé’s vervoeren, maar het is toch een taxi geworden.

Ook goed, we betalen voor de hele achterbank en 2 stoelen voor onszelf.

We kunnen! De buschauffeur doet 2x het busplein, bij vertrek maakt bij ruzie met een passagier die geen extra stoel wil betalen voor zijn bagage. Is niet veilig wordt er gezegd.

En dus rijden we een rondje, het bomvolle busplein weer op en mag diegene weer uitstappen. Is al 20 minuten later vertrek daardoor.


De weg was heel erg lang, ontzettend warm, flink hobbelig en stoffig. Ik ben te vies om aan te pakken aan het eind.

Om 17.30 zijn we eindelijk in Shangazi, laden de djembé’s in een taxibusje en hobbelen nog een 40 minuten door.


We hebben wel hele leuke gesprekjes onderweg gehad over van alles en tussendoor wordt er geslapen.


In de bus app ik nog even met Eline. Als ik mijn tassen buiten aan het klaarzetten ben voor de taxi, komt mijn “buurvrouw” bellend langslopen. We zeggen Hi en dan hoor ik haar Nederlands praten in de telefoon!’ Huh? We zijn elkaar al paar keer tegengekomen, zonder door te hebben dat we allebei uit Nederland komen.

Ik haal de laatste tas en ga haar dan even zoeken. Maar ze blijkt al weg.

Dus vraag ik Tea House of ze haar mijn Whatsapp nummer willen geven en willen vragen of ze me een berichtje doet.

En dat doet ze. Ze werkt van afstand voor de Universiteit van Kigali en is ook regelmatig een paar weken in Rwanda.

Leuke combi! Helaas vertrekt ze donderdag en komt dan in september weer paar weken.

Wel leuk om elkaar toch even gesproken te hebben.


Terug naar Gerjanne.

We hebben met zijn drieën gegeten en bedacht dat we morgen rustig starten met kennismaken met Zalingo en met de djembé’s. En dan van daaruit wel zien hoe het gaat lopen.


Nu lekker slapen!!

Dit verhaal is gemarkeerd als spam en is daarom niet zichtbaar voor bezoekers.

Iets zit me dwars…….

Heerlijk geslapen!

Lekker ontbijtje en daarna om 10.30 uur afgesproken met Isaac. En ook deze Rwandees komt op tijd! Gaaf!

Vijf minuten voor half elf vertelt hij

Gerjanne dat hij dichtbij is, maar een beeeetje verdwaald.

Dus bel ik hem en met hulp van de meiden hier loodsen ze hem mijn kant op.

Terwijl we wat drinken, proberen we Zalingo te bereiken. Dat lukt pas na een tijdje en die zegt dan dat hij om 16.00 uur beschikbaar is. Hij is een klus aan het doen.

Oké, nu moeten Isaac en ik een plan maken om tot 16.00 uur de tijd door te komen. Haha, hebben net een heel gesprek gevoerd over dat ik in Rwanda geen plannen maak omdat een plan altijd anders loopt dan gepland. En het dus geen zin heeft om ver van tevoren iets af te spreken. Go with the flow!

Maar nu moeten we wel! We besluiten dat het echt te warm is (29 graden) om een stuk te lopen. En hij is een beetje ongemakkelijk met het idee dat ik dan koffie wil drinken en iets eten, merk ik.

Het flesje water hier in Tea House vindt hij al meer dan genoeg.

Gerjanne oppert dat hij misschien nog mensen wil bezoeken in Kigali. Het is zijn vakantie en hij gaat al bijna weer terug. Dus dat doen we. Hij gaat mensen bezoeken en is om 16.00 uur terug.

En ik ga lekker lunchen op mijn patiootje.

Daar staat een bak met planten en dat is helemaal oké als tuin. De kamer is aan de achterkant en daar heb ik minder last van het geluid van de weg. Dikke prima! Goed bedacht, Guido!

En ja hoor, stipt om half vier belt Isaac. Are you ready? Eh, bijna, ik moet nog naar het toilet, beetje opfrissen, schoenen aan, tasje organiseren. Give me 10 minutes, sorry!

Het Nederlandse op tijd komen, zit er goed in hoor, Gerjanne!

We bellen Zalingo en die is ook thuis, zoals beloofd.

Dus….. lopen we naar de hoofdweg en nemen de moto. Handig dat Isaac al een keer is geweest en dus de weg weet.

We worden hartelijk ontvangen!

Hij is echt blij me te zien, na al die Whatsapp gesprekken de afgelopen weken. En ik ben nét zo blij! Mijn gevoel was al goed en gelukkig wordt dat bevestigd nu ik hem in de ogen kan kijken. Hij is een rustige man die open communiceert en daar hou ik van!

En ik kan de djembé’s in het echt bewonderen. Ze zijn zó leuk!! Echt een kindermaat, maar ook weer niet te klein.

Er is één jongen bezig met het stemmen van een djembé. Heb het een tijdje gefilmd , wat een werk is dat!

Later is hij met een stanleymesje bezig de bovenkant te scheren om het vel tevoorschijn te toveren. Dat gaat ook niet 1-2-3.

Inmiddels is hij voor de andere djembé’s van tactiek veranderd. Hij heeft de vellen eerst opgespannen en toen geschoren. Dus voordat ze op de djembé komen. Is wellicht handiger. Andere vellen liggen nog te drogen in de zon.

Er is dus nog veel werk aan de winkel!


Na een tijdje overleggen en met Gerjanne op de app besluiten we dat we zondag naar Shangi reizen. Dan kunnen we maandag al beginnen met de kids.

Zalingo gaat “vrienden” uit de buurt vragen de djembé’s op de fiets naar de hoofdweg te vervoeren en dan met de taxi naar Nyabugogo station. Gerjanne reserveert de hele achterbank en 2 plekken voor ons.


Ik zeg “vrienden” tussen aanhalingstekens omdat er ook “vrienden” waren die hem zouden helpen met maken, maar hem dus achterlieten in het woud. Met de gebakken peren, zeg maar. En met gevolgen tot en met nu voor hem.

Hoop maar dat deze fietsjongens het zonder gedoe gaan doen. Nog een keer bevestigd dat die kosten voor ons zijn!!


Deze man heeft echt ontzettend veel inzet en toewijding voor dit djembé project. Zo erg dat hij nu voor de 3e keer zijn optredens af zegt. Want het moet af! En dat raakt me en zit me ook dwars! Het is namelijk zijn enige bron van inkomsten.

Die 2 avonden optreden levert hem 60.000 RWfr op. Omgerekend is dat 51 euro………

Hij kiest hier natuurlijk zelf voor, maar het heeft natuurlijk voor hem wel financiële gevolgen . Ik zie ook echt wel wat stress bij hem als we dit bespreken.

Doordeweeks heeft hij geen werk, maar doet soms timmerwerk of een klus als studiomuzikant. En ook die klussen kan hij al een paar weken niet helemaal aannemen omdat hij druk is met de djembé’s.

Hij werkt nu vooral ‘s nachts aan de djembé’s. Dan is zijn hoofd rustig, zegt hij, en wordt hij niet zoveel gestoord door binnenlopende mensen. Het is inderdaad zoete inval, heb ik gemerkt. Met als gevolg dat hij overdag grotendeels slaapt en dus ook daardoor minder beschikbaar is voor werk. De twee jongens die ik nu voor hem aan het werk zie, hebben nog veel aanwijzingen nodig. Dus daar kan hij dan ook niet bij weglopen en een klus gaan doen.


We zijn 2 uur bij hem te gast en hij biedt, zoals het hoort, drinken aan. Dat is voor mij beetje een dilemma, het kost hem namelijk weer geld, maar weigeren is de Rwandese gastvrijheid niet aannemen.

Dat kan natuurlijk ook niet!

Dus zeg ik ja op een Fanta, die vervolgens als een grote Coca Cola uit de bruine zak komt, gehaald het winkeltje naast zijn huis.

Ik ga het weer goed maken, hij komt nog een keer naar Tea House.


Op de terugweg, lopend naar de moto’s, hoor ik het verhaal van zijn vluchtelingenstatus. Hij is politiek vluchteling, tegen wil en dank. In 2015 is er in Burundi een machtsstrijd aan de gang. Zalingo is serieus muzikant en één van de machthebbers gebruikt twee van zijn songs in zijn “campagne”. Zonder zijn toestemming! Het worden daardoor ineens politieke protestsongs, wat niet zijn insteek was.

Een bevriend iemand in de politiek waarschuwt hem en vertelt hem dat hij moet vluchten. Ze zijn van plan hem op te pakken of erger.

Dus hij vlucht naar Rwanda en laat zijn familie achter. Een keuze, die dus eigenlijk geen keuze is. Hij heeft zijn dochter, nu 15 jaar, achter moeten laten.

Het is inmiddels 8 jaar geleden en er is nog geen zicht op dat het in de toekomst gaat veranderen. Een nieuwe regering daar kan het wellicht beter maken, maar dat gaat nog lang duren. Hij kan dus niet terug.

In principe zou zijn familie hem wel kunnen bezoeken in Rwanda. Maar de relatie Rwanda-Burundi is niet al te best, dus is het beter om dat ook niet te doen.


Ik deel dit verhaal met zijn toestemming. Het komt wel deels op internet, ik wil zijn problemen niet nog groter maken. Maar hij zegt dat het kan, dus deel ik het met jullie in mijn blog. En deze keer even niet ook op Facebook….. toch maar beetje voorzichtig zijn. De foto’s en filmpjes staan daar wel.


En ik deel toch nog een keer mijn rekeningnummer, in de hoop nog wat meer sponsorgeld op te halen. Hoe gaaf zou het zijn als we zijn gederfde inkomsten zouden kunnen vergoeden……..

NL31RABO03465.81.273 ten name van C.M. Spijk.


Fingers crossed, tot blogs!