Zondag

Ik slaap uit, ontbijt rustig, kijk wat Netflix, maak mijn kamer schoon, doe nog een kort dutje. en was mijn haar. In mijn badkamer heb ik een klein geisertje, waar niet veel druk op zit, maar het water is warm. De badkamer is klein, maar als k de slang gewoon vast hou, wordt niet alles zeiknat.

Om 12.30 uur loop ik naar Akagera Neighbors. Klets met Christophe die probeert ergens in Europa of Afrika een master te doen. Hij speurt het internet af. Ik stel wat vragen om te checken hoe serieus hij is. Heel serieus dus. Zijn vriendin wil ook nog ergens een master doen. En jullie zoontje dan? Die neemt ze dan gewoon mee. Hier zijn ze dus bereid om twee jaar niet bij elkaar te zijn. Zonder master krijg je geen goede baan, zegt hij.

Ik drink een cappuccino uit de shop en ga dan bij de kids kijken. Die zijn net klaar met armbandjes maken ! Heb ze nog niet geteld maar volgens Divine zijn het er 27.

Daarna is er lunch én daarna leert Patrick ze nieuwe danspassen.,Kleine Meta loopt lekker overal doorheen en ik krijg vandaag veel kusjes op mijn arm. Zij en Igor waren in paniek vanmorgen. Mijn huis is dicht bij hun huis. Vanmorgen vloog er een vliegtuig van RwandaAir nogal laag over. Beide kids dachten dat ik opgehaald was door het vliegtuig. Heb nog maar niet gezegd dat dit mijn laatste week is.

Een aantal kids hebben hun schooluniform mee. We controleren of ze ze wel goed genoeg gewassen hebben. Sommige kids moeten het nog een keertje doen. Bij het controleren zie ik dat de naden van de blouses niet gezigzagd zijn. Deze stof rafelt als een gek. Daar moet Josian echt nog wat aan doen, om ze langer goed te houden.

Als het tijd is om naar huis te gaan , willen ze nog naar de schommel. Bosco geeft ze nog 30 minuten extra speeltijd. En ik zie het graag zo. Er wordt geschommeld, geduikeld, gevoetbald en ik volleybal met de coaches én 2 kids. Die verrassend goed zijn.

Iedereen geniet er enorm van. Een veilige plek waar je vrij kunt spelen. Alleen Muzungu heeft zijn schoolboeken mee, die moet dit jaar examen doen in S3. Thuis lukt huiswerk maken niet, daar moet hij voor zijn stiefmoeder steeds van alles doen, zegt hij. Eindspeech van Bosco. We zijn een familie met zijn allen, we zorgen voor en houden van elkaar.

Daarna loop ik met Bosco naar mijn huis. Om daar samen nog van alles te bespreken. Ik heb hem gisteravond nog mijn werkwensenlijstje geappt voor komende week. Ik wil de school in om een aantal kids te observeren. En ik wil een SNECO meenemen. Dat is een Special Needs coördinator waar we in mijn VSO project mee werkten. De SNECO uit mijn eigen team Tony woont in Kigali, dat is te ver weg. Ik vraag hem of hij iemand weet bij mij in de buurt. En ik vraag ook Elie naar zijn SNECO’s . Beiden noemen Pacifique. Die woont in Rwamagana, dat is uurtje van hier.

Tony vraagt hem mij te appen. Hij heeft geen werk nu. Ons project bestaat niet meer, hij heeft daarna voor RwandaEquip gewerkt, maar dat is blijkbaar ook weer gestopt. Hij wil me deze week wel helpen met observeren. Ik betaal dan de bus én wat eten en drinken. Superfijn!

Nu moet ik morgen eerst langs de headteacher om uit te leggen wat ik wil doen. Klassen bezoeken én in gesprek met de leraren van onze kids.

Christopher moet mee als vertaler.

We werken nog wat plannen verder uit.

Flyers voor in de gastenkamers, nieuwsbrief voor in de kamers én sponsors, update website, een taakomschrijving voor Divine en een format voor dagelijks en maandelijkse rapportage . Ondertussen belt Zalingo. Die is op zoek naar een ander huis. Ik had al verteld dat de landlord de huur wilde verhogen met 10.000. Nu vertelde hij Zalingo dat hij een wc en een keuken binnen wilde maken en een plafond in de kamers en dat de huur 100.000 wordt. Van 60.000 naar 100.000, onmogelijk!

Ik eet met Bosco en Divine nog heel laat bij Akagera Neighbors. En dan naar bed.

Maandag

Ik word laat wakker.

Bosco&Divine zijn naar Kigali voor een 2 daagse training van USAID Oraho …… Divine vertelt me dat ze altijd ook echtgenoten/echtgenotes mee uitnodigen. Ze heeft me ook uitgelegd waarom, als partner ben je ook altijd onderdeel van het bedrijf. Mooie gedachte.

Ik app Christopher om een tijd af te spreken om naar de headteacher te gaan. Om zijn toestemming te vragen. We spreken ‘s middags af. Dat geeft mij de tijd om rustig op te starten en te ontbijten.

Daarna stort ik me op het naaimachine project. Een eerste voorstel is uitgewerkt door Bosco. Er staan nu 3 naaimachines op en een machine om knoopsgaten te maken en een machine om te zigzaggen. Ben beetje verbaasd, als ik het me goed herinner met mijn beperkte naaimachine kennis van lang geleden zat die functie gewoon op mijn naaimachine?

Dan ben je er nog niet. Er zijn tafels nodig, een plank om de spullen op te zetten , 3 scharen, een strijkijzer, naalden, olie en draad. En stof!

Ik moet wel een tegenvoorstel doen. Het plan was om het sponsorgeld dat over is, te investeren in naaimachines. De vrouwen dragen zelf bijna een hele naaimachine bij. Maar met het geld dat over is, kom ik niet bij het benodigde bedrag. Dan kom ik €325, — tekort. Dat vind ik teveel om bij te leggen en ook teveel om als lening te geven.

Heb wat brainstormhulp gevraagd aan vriendinnen én familie. Wat zou een haalbare constructie zijn?

Ik kan het geld ook bewaren voor de volgende keer…. Maar steek het het liefst nu in iets blijvend en concreets…

Waarschijnlijk wordt mijn voorstel 2 Butterfly naaimachines. Knoopsgaten kun je ook maken met de zigzagfunctie die als het goed is, op de naaimachine zit. En ik denk echt dat ze in eerste instantie makkelijk verkoopbare en niet te moeilijke spullen moeten maken voor de langskomende toerist. Een strijkijzer lenen van iemand van de groep als die nodig is. Helft van de stof kopen om mee te starten. Tafels gebruiken die er al zijn. Ga dat kostenplaatje maar eerst maken.

Bak voor de lunch wat bananenpannenkoekjes. Had ik eerder moeten bedenken. Maar Divine gaf me gisteravond een flinke tros met kleine bananen! En ik had nog bananen liggen! Ik eet veel minder dan iedereen hier. Maar wél lief. Dus de bananen die minder zijn, verdwijnen nu in pannenkoekjes. En Theo, broertje van, heeft de opdracht gekregen om me te helpen met opeten.

Die is over een paar dagen ook verdwenen, hij gaat naar de TVET boardingschool in Nyanza. Andere kant van het land. Maar hij wil automonteur worden. Heeft de hele zomervakantie gewerkt bij Bosco om zijn schoolgeld te verdienen.

Daarna wandel ik met Christopher naar de school om met de headteacher te praten. Gelukkig is hij er. Terwijl we even moeten wachten, plak ik de uitdraai met de mpox (apenpokken virus) maatregelen weer even goed op de muur. Congo heeft een grote uitbraak, in Rwanda zijn ook een aantal gevallen. Met wat simpele maatregelen als vaak handen wassen en met klachten naar het ziekenhuis gaan, wordt geprobeerd een uitbraak te voorkomen. Motorrijders moeten een mondmasker dragen én een handsanitaizer bij zich hebben voor de passagiers.

Terug naar de headteacher. Hij is vriendelijk en heeft een open blik. Hij blijkt ook nog heel goed Engels te praten. Hij weet al wie ik ben, hij was ook bij onze sluiting van het zomerkamp. Ik leg hem uit wat ik graag wil. En hij vindt het prima.

Ik ben, met SNECO, welkom wanneer ik wil.

Hoe fijn!

Daarna appen we nog even met Naomi, de teacher die voor ons de aanwezigheid van onze kids in de gaten houdt. Terwijl we appen, zie ik haar aan de overkant van het schoolplein lopen. We zwaaien even. Iedereen is er, behalve J Claude.

Nog even vermelden: deze school ademt rust. Alle kids zijn in de lokalen, ik zie geen groepjes leraren die niet in de klassen zijn. Dat heb ik wel anders meegemaakt.

Ben dan ook heel benieuwd hoe de lessen zijn.

Pacifique is er klaar voor! Hij komt morgen met de bus vanuit Rwamagana. Neemt mee wat hij heeft van de SNECO training. Gaan we eerst hier even samen zitten en doorspreken en dan naar de school. Zin in!!

Als ik terugloop naar huis, val ik met mijn neus in de boter. De kleuterschool gaat net uit. Een hele kudde kleintjes in groene bloesjes stormt op me af. Ik zwaai meestal als ze me van een afstandje roepen maar nu gaan ze naar huis. Ik wacht eerst even alle knuffels ter hoogte van mijn knieën af. Het zijn er nogal veel en ze duwen me bijna omver.

Twee teachers komen me helpen en proberen de boel in goede banen te leiden.

Mijn vragen in Kinyarwanda zijn blijkbaar nog te moeilijk. Wel grappig, 1 van de kleintjes pakt een steentje als ik vraag hoe hij heet en lijkt het op de grond te schrijven. Helaas onleesbaar.

De helft van de groene zwerm moet blijkbaar ook mijn kant op en dus lijk ik op de rattenvanger van Hamelen. Ik wandel maar rustig naar mijn huis en bij elke afslag zwaai ik wat kleintjes uit. De buurt ligt natuurlijk dubbel als ik langsloop.

Thuis stort ik me weer op het naaimachineproject. En werk 2 voorstellen uit. De eerste voor 2 machines en wat benodigdheden, gefinancierd door de bijdrage van de moeders en het sponsorgeld wat nog over is.

En het tweede voor 2 machines én de benodigdheden. Idem gefinancierd én de zigzagmachine als lening. Dat is voor ons een bedrag van € 86. Voor hen is dat 130.000 Rwf. Dat is net zoveel als dat het klinkt. Ik vind echt dat ze zich eerst moeten richten op het maken van tassen, vlaggetjes, etuitjes etc om vaardigheid te krijgen. De langskomende toerist gaat dat zeker kopen. En daarna kan er worden uitgebreid naar kleding voor de kids én de community.

Nog even bellen met Zalingo en dan slapen.

Dinsdag

Om 06.30 uur appt Pacifique dat hij van huis gaat. Dus sta ik ook maar op.

Tegen 08.30 uur wandel ik naar de hoofdweg én daar blijkt dat hij al om 08.00 ter plaatse was. Ah, had me even geappt, dan was ik wat eerder gekomen.

Het is superleuk om hem weer te zien!

Pacifique zat niet in mijn team, maar in dat van Elie. Onze teams hadden gezamenlijke meetings én ik heb het team waar hij in zat herhaaldelijk op sleeptouw genomen omdat hun teamleider zijn verantwoordelijkheid niet nam, helaas.

We gaan eerst wat drinken én bijkletsen. Niet te lang, want we moeten wel rond 10.00 uur op school zijn, vind ik.

Ik informeer hem vooral over ons project, waarom ik naar school wil én om welke kinderen het gaat.

We maken nog even een foto om naar al onze ex collega’s te sturen. Haha leuke reacties terug: huuuu? jealous! wow! applaus.

Daarna wandelen we naar school. En helaas, daar vind een teleurstelling plaats.

Naomi, de teacher die onze contactpersoon is en Ernestine, de Deputy of Studies DOS vinden het plan van klassenobservatie niet goed. Het zou de indruk wekken van een inspectie (zeker met mij erbij). Al onze argumenten helpen niet. Er moet eerst toestemming zijn van het district en de sector. Ik snap het ook wel, maar vind het wel héél jammer!

We mogen wel met Naomi de klassen langs én de kinderen even spreken én hun leerkracht. Dus dat gaan we dan maar doen.

Er is niet veel informatie nog van leerkrachten, de meesten werken net op deze school én kennen de kinderen nog maar net. Er heeft een leerkrachten switch plaats gevonden, niet ongebruikelijk hier.

Naomi weet gelukkig wel wat van de meeste kinderen. Veel van onze kids komen me even begroeten, het is net pauze.

We spreken met Marcel, die ze toch in P3 hebben gezet. Pacifique stelt wat vragen en zegt later dat hij echt niet in P3 hoort. Waarschijnlijk laten ze hem gewoon elk jaar verder gaan omdat ze wel zien dat hij hier, met dit onderwijs (denk ik dan) niet echt iets gaat leren. Hij zit wel in het remedial programma maar, met alle respect, ik heb daar niet zulke hoge pet van op. Als ik Pacifique goed begrijp, is dat herhaling van de lesstof en doet iedereen daar gewoon aan mee. Van elke vak ik dat de eerste les van elk vak in een week. Het idee is wel goed, hoor!

Van wat ik zie, hebben kids en leerkrachten Marcel wel in hun hart gesloten. Hij wordt geaccepteerd, het is ook een geweldig joch met humor, vaak ook verlegen en met een big smile.

Daarna zien we nog Passie, Evis, Balton, Gasaro Fanny én Muzungu.

Bij Passie vermoed ik ADD. Maar de leerkracht zegt dat er geen probleem is in de klas. Tja, dat had ik nou graag even willen observeren, meh.

Evis en Muzungu zien we omdat Naomi ze uit de klas haalt, die stonden niet op mijn lijstje. Ik wilde echt de Special Needs kids even zien.

Evis doet het goed in de klas, maar struggelt met het feit dat moeder is weggegaan (zie mijn verhaal over coach Patrick). Ben wel blij dat ook Naomi hiervan op de hoogte is.

En Muzungu breekt mijn hart! Hij is 15 en zit in S3. Hij is nieuw op deze school, hij is overgeplaatst omdat hij in ons programma zit. Pacifique stelt wat vragen hoe het gaat, Muzungu geeft zijn antwoorden in het Engels. Als Pacifique vraagt wat hij leuk vindt om te doen in de pauzes zegt hij: ik blijf in het lokaal en ga dan leren. Oei!

Er rinkelen al wat belletjes bij mij.

En na schooltijd?, is de volgende vraag.

Dat is heel moeilijk, zegt Muzungu. En er biggelen tranen over zijn wangen.

Ik schrik er van! Ik weet nog niet helemaal zijn verhaal, alleen dat er een stiefmoeder is. Hij zegt ook nog dat het nu niet het goede moment is om erover te praten. Hij breekt echt. Naomi neemt hem mee naast de school. En komt na een tijdje zonder hem weer terug.

Ook tegen haar heeft hij niets gezegd, maar ze zegt dat ze later nog wel met hem in gesprek gaat. We vragen haar ook om dat gesprek dan te delen met ons en met zijn teachers . En Pacifique geeft nog de tip om de teachers nu tijdens elke les echt even contact met hem te maken. Wisselen van school is moeilijk, je vrienden achterlaten, nieuwe teachers etc.

Hierna lopen we terug en bezoeken we nog even de headteacher. Die had ik al geappt dat we op school waren. We doen even kort verslag én bieden support aan. Als er leerkrachten zijn die struggelen met lesgeven aan onze kids of anderen, zijn wij altijd bereid om mee te kijken en te denken. Dat gaan ze waarschijnlijk niet doen, we zijn natuurlijk geen officiële instantie, maar toch.

De DOS zit niet in haar kantoor, dus verslag doen is niet mogelijk.

Maar van beiden heb ik wel begrepen dat we altijd welkom zijn op school.

Volgende keer maar verder bouwen aan deze contacten. En hopelijk kan Bosco dan ook met mij naar het district om me voor te stellen.

We nemen afscheid van Naomi. Die nog meldt dat een paar van onze kinderen op open schoenen op school komen (slippers). Ik vraag haar uit te zoeken wie het zijn zodat we dat kunnen opvolgen.

En ik bedank haar voor haar tijd en commitment.

We lopen terug naar Akagera Neighbors. Daar bestellen we lunch en heb ik de tijd om nog meer vragen te stellen aan Pacifique.

Hij is na het BLF project gaan werken bij Rwanda Equip als schoolsupervisor. Twee jaar en daarna werd ook dat project deels gestopt (lees: geen budget meer). Maar hij heeft wél zijn master SEN gehaald!

En hij heeft als vrijwilliger voor de VSO periode gewerkt in een centrum voor gehandicapten.

Mijn vingers jeuken! Het is zó jammer dat er geen banen zijn voor deze vakdeskundige mensen. Hij wacht op zijn graduation ceremony in november en heeft wel gesolliciteerd als leraar. De overheid betaalt geen geld extra voor een masterdegree helaas of creëert banen op dat niveau.

Ik merk dat hij heel veel kennis heeft en zie hoe hij de kinderen, de leerkrachten én de headteacher en DOS benadert. Deze man kan zó van meerwaarde zijn!! Arghh.

Hij is trouwens 35 jaar én nog single. Een baan hebben én een huis is een voorwaarde . Eerst dat voor elkaar en dan op zoek naar een vrouw.

Omdat we niet konden observeren, vraag ik of hij zondag ook nog wil komen. Om dan de kinderen te zien. Hij komt.

Ik vraag hoeveel hij nodig heeft voor zijn transportkosten. Hij vraagt wat er beschikbaar is. Maar ik wil hem echt alle kosten vergoeden, dus dat doe ik dan ook.

En dat zal ik zondag ook weer doen.

Ik hoop ergens dat ik hem op de één of andere manier kan toevoegen hier aan ons programma. Als consultant op afroep of zo?

Huiswerkbegeleider?

Dub, dub, dub….

Ik ga mijn eten koken. Heb nog rijst en een blikje vis gevonden in de shop. Wat ui en tomaat en knoflook toevoegen. Smaakt vast!