Het is donderdag 22 aug, 09.00 uur. Ik zit op mijn kamer bij Bethany’s dit verhaal te schrijven. Het waait best wel wat vandaag en ik zie net een groot rood laken van de waslijn vallen. Bethany’s is een guesthouse van de kerk. Die heb ik geboekt om dat het op loopafstand zit van het Marriot hotel waar de conferentie was de afgelopen week. En het een stuk goedkoper is dan mijn vaste stek, Tea House.
Vanmiddag check ik hier uit en ga ik verkassen naar Nziza View, het hotel van Jemima en haar man. Jemima is degene voor wie ik inktpotjes mee heb genomen naar Rwanda.
Maar eerst even terugblikken op de afgelopen dagen

Zaterdag

Vandaag is de laatste tekenles van Mike. Deze moet op de ochtend, want de kinderen zijn er vanmiddag niet. En ook morgen, zondag, zijn ze thuis. Om daar hun taken te doen als kleren wasen, koken etc.

Hij gaat om 09.00 uur starten en doet dat even zonder mij. Want ik ben met Christopher bezig een video te maken voor de Expo. De Expo is in Rwamagana en kun je vergelijken met de middenstandsbeurs in Nederland. Plaatselijke bedrijven presenteren zich daar én ook het district (zeg maar provincie) heeft een stand. Daar kunnen we ons als Akagera Good Neigbhours presenteren. Leuk dat het district ons daar wil hebben.
En dan bedenk ik dat het leuk zou zijn als de kinderen daar mogen presenteren. Bosco gaat in overleg én het mag! Vervolgens bedenkt Alexi dat we dan op de heenweg een bezoek kunnen brengen aan de Zippline, waar de bus langsgaat. Een dronestation dat o.a. medicijnen en bloed door Rwanda heen aflevert. Het is gratis toegankelijk, je krijgt een rondleiding.
We gaan proberen dat te plannen in de 2^e week van de Expo, want ik zit zo eerst een week in Kigali voor een 3-daagse conferentie over Early Childhood Education.

Als ik bij Mike ga kijken, zijn de kids druk aan het tekenen. Mike heeft ze een tekening laten zien en daarbij een verhaal vertelt wat hij heeft meegemaakt. Ze krijgen de opdracht een verhaal te tekenen wat ze zelf hebben meegemaakt. Er wordt hard gewerkt met hier en daar een puntje op de tong. Na 2 uur werken, mogen ze het presenteren. Mike geeft doosjes waterverf aan de kinderen die echt los gekomen zijn van de normale tekeningen waar de Rwandese vlag een rol speelt. Hij wil namelijk dat ze los komen van wat iedereen al doet, echt je eigen hart volgen én keuzes maken. Wat belangrijk is voor een artiest.
Daarna mogen ze nog een waterverf tekening maken van een blaadje dat ze zelf mogen plukken in de tuin. Hij laat ze zien hoe je op verschillende manieren je kwast kunt gebruiken. Als al die verftekening klaar zijn, is er een leuk resultaat als je dat bij elkaar legt.

Daarna moet er afscheid genomen worden en dat valt een aantal kinderen beetje zwaar. Er vloeien traantjes. Ik beloof dat ik Mike nog een keer ga meenemen deze vakantie. (Inmiddels gaat dat niet meer lukken, want deze week kwam er een publicatie dat de scholen op 9 september beginnen. Terwijl iedereen dacht dat het eind september zou zijn).

’s Middags wassen we nog even kleren en heb ik een Kinyarwanda les. Die na 30 minuten ophoudt, omdat Munga een hele slechte verbinding heeft vanuit Zuid Afrika. En we eten samen met Bosco en Divine die bij ons aanschuiven.

Zondag
Ik heb Landry gevraagd om ons weer op te halen met de auto. Zalingo gaat toch nog met wat moeders aan het werk op hun verzoek. Maar hij heeft gezegd dat hij er om 10.00 uur echt mee ophoudt, dus ze moeten op tijd komen. Ze zijn rosaries (gebedskettingen met een 2 bedels) aan het maken en ze vinden dat niet makkelijk. Het moeilijkste is een bepaalde knoop maken voor de bedel. Ik heb het zelf niet geprobeerd, maar ik hoop nog een keer zelf aan te sluiten bij de moeders en te kijken of ik het ook kan.
We rijden op de terugweg langs de Expo (ligt op de route) om te kijken waar er dan plek is voor de kinderen om op te treden. Vorig jaar ben ik ook al een keer op de Expo geweest, heen gereden met Zwitserse mensen en daarna met Alexi naar een begrafenis gelopen van een familielid en met de bus terug. Was een hele onderneming. Vandaag is het de kunst Bosco te vinden op de Expo. Die is druk met van alles te regelen. Iedereen is hier nog bezig de stands te vullen. Ik proef de echte honing, volgens de mannen, met de wax er nog in. Smaakt heel sterk en ik vind die wax in mijn mond maar niets. Na een tijdje spot ik Bosco in een stand, druk met regelen. Wachten maar totdat hij beschikbaar. Daarna regelen we samen alles. Ik vind het transport voor de bus veel te duur! Dus belt hij met de busmaatschappij en die zegt toe er 28.000 vanaf te halen.
De mensen van het district vinden het reuze interessant dat ik er rondloop én willen nu dat we bij de openingsdag komen presenteren, dinsdag of woensdag. Ehm, dat is voor mij beetje een probleem, want dan zit ik in Kigali! Volgens hen kan ik best voor 2 uurtjes naar Rwamagana komen? We gaan het zien. Eerst meer afwachten wanneer het gaat gebeuren.
Na al het geregel rijden we naar Kigali waar ik op een nieuwe stek ga verblijven, op loopafstand van het Marriot hotel, waar de conferentie is. Na me afgezet te hebben, wandelen Zalingo en ik de route alvast een keer in het donker.

Maandag
De ECD conferentie! Twiga dukina heeft een stand samen met Teach Rwanda. Een organisatie in Muhanga, in het zuiden van Rwanda. Jan Brown, een Amerikaanse in haar zeventigste jaren, heeft hier een school, waar ze leerkrachten opleidt en totaal anders dan de Rwandese scholen hier onderwijs geeft. Net als Twiga dukina is ze groot voorstander van spelen! Spelen komt voor leren. Kinderen moeten eerst klaar zijn om te leren. Jan en Gerjanne werken vaker samen.
Op maandag wonen we alle toespraken, pannels en discussies bij. Ze hebben hier een headset met vertaalapparaat, wat echt heel fijn is. Goed geregeld!
Liom, een Rwandese oud-collega van VSO regelt alles in de stand terwijl wij in de zaal zitten. Ergens in de middag zegt Jan: is het woord spelen al een keer genoemd?
Nee dus! Maar dat komt op dinsdag verandering in, want dan gaan Gerjanne en Jan een presentatie geven waarin het alleen maar gaat over spelen! En vooral over het stimuleren van linker-en rechterhersenhelft waardoor het brein klaar wordt om lezen en rekenen te leren.
De organisatie bedenkt maandag nog dat Bruno Tayeb van Happy Hearts ook in onze tijd kan presenteren. Lekker handig als je een presentatie van anderhalf uur hebt en je moet die dan ineens delen met een ander. Gelukkig is Bruno een bekende en heeft hij dezelfde visie. Dus blijft het dezelfde presentatie die nu met zijn drieén gegeven gaat worden. Wat dia’s aanpassen om ook Bruno een plekje te geven met zijn Happy Hearts (Montessori kinderdagverblijven en peuterspeelzalen in Rwanda). En ik mag de fotograaf zijn.

Ehm…….. ik krijg een berichtje dat opening morgenmiddag is, om 15.00 uur ……..
Wat ga ik doen?! De presentatie is op de ochtend, dus in principe zou ik ’s middags in Rwamagana kunnen zijn. Dat moet dan maar weer met een auto, want op het busvervoer wil ik niet aan laten komen qua planning. Dus… Landry weer gevraagd een auto te regelen en mijn driver te zijn. Ik ga dan om 13.00 uit Kigali weg, kan dan tussen 14.30 en 15.00 uur in Rwamagana zijn.
Ondertussen zijn Zalingo en Mike vandaag druk bezig t-shirts voor de kids te kopen en te laten bedrukken met het logo en naam. Ze kunnen niet in hun eigen kloffie een presentatie doen, die kleren zijn stuk en vies over het algemeen. En als je een beetje wilt opvallen is een kleurig t-shirt wel fijn.
Ze zijn de hele ochtend al aan het speuren naar iets van kwaliteit, niet te duur en gelijk te kunnen bedrukken. Om 13.00 uur hebben ze het voor elkaar. Als ik betaal (help, mijn budget!) is het over 5 uur klaar. Dan gaan we dan maar doen, we hebben het nu morgen nodig. Zalingo kan om 19.00 uur de shirts halen.

Na de conferentie zijn we rond 18.00 uur klaar in de stand en lopen we naar New Cactus, een Belgisch restaurant, waar we hebben afgesproken met Doutzen, Gerrie en Jan Willem. Nederlanders die hier al jaren hun werk hebben.

En daarna het bedje in. Mijn darmen vinden al dat eten van het Marriot (heel erg lekker en heel veel) en New Cactus niet zo leuk, helaas….

Dinsdag
Ik ben heel op tijd in het Marriot én ga eerst de stand even weer in orde maken. Alles wat was opgehangen, ligt op de grond. Daarna weer de grote zaal in voor nieuwe panels en discussies. We zijn de 1^e dag al op X (Twitter) belandt met een foto van Gerjanne en mij samen aan het praten in de zaal. We vallen natuurlijk ook erg op….
Het programma loopt voor de verandering (niet dus) weer mega uit én hoop ik maar dat ik toch nog alles van de presentatie vast kan leggen voordat ik weg moet.
Dat lukt nét! De presentatie was echt mindshifting voor de aanwezigen, altijd leuk. Na 114 foto’s te hebben gemaakt en het tijd is voor de vragenronde, pak ik mijn spullen in en loop naar de parkeerplaats waar Landry en Zalingo staan. Overigens was er maar 50 minuten beschikbaar in plaats van 90 minuten….

We rijden eerst nog langs de supermarkt waar ze volgens iedereen de lekkerste samosa’s verkopen. Ik heb trek en mis nu de lunch in het Marriot. Dan door naar Rwamagana waar iedereen al is. Ik heb tussendoor -tig foto’s en filmpjes gekregen van de busreis, gezellig zingen met de djembé’s tussen je benen én het bezoek aan de Expo. Er was eerst wel veel stress, want Zalingo heeft vanochtend de shirts meegeven aan de bus (die vervoert dus ook post en pakjes), maar die heeft flink veel vertraging! Het lukt allemaal op het nippertje.
Ik word door Bosco ontvangen als een minister. Snel ook een blauw tshirt aan en dan begint het wachten. Het protocol stuurt je van het kastje naar de muur, de éen zegt hier gaan staan met djembés en de ander stuurt je weer naar een andere plek. Soms luisteren we, soms niet. De vice-major loopt met fotografen en camera’s langs alle stands en krijgt daar uitleg. Ik krijg instructies van Bosco wat ik allemaal kan zeggen als ik de microfoon krijg. A. ik hoef die microfoon niet (ze kunnen zelf heel goed het verhaal vertellen) en B. de kinderen moeten djembé spelen. Dus als ik toch dat ding in handen krijg, kondig ik de kids aan.
Het loopt anders, want later bedenk ik dat de kids kunnen gaan spelen als het gezelschap uit de tent naast ons komt. En zo gebeurt het ook. We beginnen enthousiast, ze blijven even staan om te luisteren én lopen dan de tent in. We maken zo zacht mogelijk het lied af.

Hierna volgt nog een officieel gedeelte. Iemand van het protocol dirigeert de helft van ons de tent in, een ander zet ons in het gras naast de tent én ik moet van een ander op de 2^e rij in de tent gaan zitten, achter de belangrijke gasten. Sorry, dat doe ik ook anders. Ik haal de helft van de kids uit de tent en we gaan allemaal naast de tent in het gras zitten. Als iemand komt zeggen dat ik die tent in moet, ga ik dat wel doen, maar het lijkt erop dat ze het hebben losgelaten. Gelukkig worden de speeches (in het Kinyarwanda) afgewisseld met live muziek, goed plan.
Zalingo probeert ondertussen nog een optreden van de kids te regelen. Er is er één die er geld voor wil hebben, dat gaan we dus echt niet doen. Later, om 19.00 uur, als ik alweer op de terugweg ben naar Kigali, krijgt Zalingo een telefoontje van een ander. De kids mogen het podium op. Haha! Die heb ik om 18.00 uur naar huis gestuurd met de bus, al een uur later dan we wilden.

We zijn vanmiddag nog even teruggeroepen naar de stand van het district voor het maken van foto’s en de vice-major kwam toch nog even naar het verhaal luisteren. Verteld door Divine, waar ik dan weer de foto’s van heb gemaakt. En ze nog wat karate hebben laten zien. Ons doel is bereikt.
Ik ben ook nog met Bosco naar een hotel gereden in opdracht van het protocol, to be with the honourable guests. Daar mochten we aanschuiven voor brochettes en potatoes. Helaas was Zalingo toen bezig met regelen, dus die kon niet mee.
Snel naar bed, klaar voor morgen.

Woensdag
Laatste conferentiedag! Het is een halve, maar dat zal wel weer uitlopen.
In de ochtendsessie komt er vanuit één van de panelleden een goed en gepassioneerd verhaal wat wél de kern raakt van spelen. Waarop Gerjanne de microfoon vraagt en nogmaals een pleidooi houdt om uit te leggen dat Early Learning niet betekent dat kinderen van 3 moeten leren het alfabet en cijfers op te dreunen. En dat valt op en wordt ze daarna geïnterviewd door RBA, de Rwandese televisie. Met de camera! Met een uitzending ’s avonds in het Rwandese journaal.

Na de conferentie, die dus inderdaad toch weer uitloopt, moet Gerjanne van alles regelen in town en ik ga mee. Daarna snel naar huis lopen, opfrissen en door naar de volgende eetafspraak met Gerjanne en 4 andere Nederlandse vrouwen. Mijn guesthouse staat in een hele rustige buurt en ik was benieuwd hoe snel ik een motor kon krijgen om naar Caiman, het restaurant, te gaan. Ik vraag een tip van de receptioniste naar welk kant ik moet lopen en op haar aanwijzingen heb ik binnen 2 minuten al een moto. Wel later dan gepland, wat er was tussendoor nog een videocall met Jasper, die nieuw werk kan krijgen, op Bonaire. Leuk!
Zalingo haalt me na afloop op.

Het is nu inmiddels 13.23 uur, na inpakken, nog weer een uurtje slapen en de blog afschrijven, ga ik hem nu posten en dan verkassen.

Tot blogs!