Heerlijk geslapen!

Samen ontbeten en om 09.00 uur gaan we naar het centrum van Gerjanne, Twiga Dukina. Dat is achter het huis van Gerjanne.

Op vrijdagmorgen is er Playfull Adult Literacy. Door spelletjes leert iedereen wat hij wil: Engels of Kinyarwanda lezen, spreken óf schrijven. Isaac runt, samen met Gerjanne, deze groep en vertaalt waar nodig. Maar iedereen helpt ook elkaar! Heel leuk om te zien, ze komen binnen en beginnen al zelf met wat ze willen doen.

Vandaag waren er 7. Dat wisselt, soms zijn er meer, soms maar 2 of 3.

Vandaag waren er 4 coaches van de Sport&Spel op zaterdag, één van hen is ook de bewaker van het centrum, één vrouw met baby, en 2 inwoners van Shangi. Één van hen is Papa Gana, 63 jaar, was leraar en is opgeleid in het Frans. Hij wil nu Engels leren. Hij is bezig met woordjes over lichaamsdelen. Alle woordjes zijn op héle kleine kaartjes geschreven! In het Engels én Kinyarwanda. Die heeft Gerjanne ooit gemaakt om Mutoyoba Engels te leren. Hij legt de Engelse woordjes onder elkaar en oefent de uitspraak. Iedereen helpt. Daarna legt hij de woordjes in het Kinyarwanda erachter. En daarna gaan we samen aan de slag. Ik lees het Engelse woord voor, die hij dan moet herhalen. En dan leest hij het Kinyarwanda woord voor die ik moet herhalen. Hij is erg precies op mijn uitspraak. De klémtoon is belangrijk!

Of klemtóón kan ook.

Didier laat ons zijn gedichten lezen die hij schrijft in het Engels. Hij schrijft echt vanuit het hart, ge-wel-dig!

Twee andere jongens, waarvan 1 slechthorend, lezen woordjes in het Kinyarwanda. Er staan plaatjes naast zodat ze ook weten wat de betekenis is.

De vrouw die er is met haar baby leest in Engelse tijdschriften. Haar baby heeft ze op de grond gezet en Gerjanne legt er wat speelgoed bij. Rwandese vrouwen zetten hun kind zittend op de grond. Ze op de grond laten liggen en ze laten kruipen is niet gewoon hier. Gerjanne probeert haar uit te leggen waarom dat wel belangrijk is. Ondertussen zit ik bij het kleintje dat nu wel liggend op haar buik het speelgoedje probeert te pakken. Maar zodra het kleintje een geluidje maakt, komt moeder haar weer zittend neer zetten.

Aan het eind spelen we nog een potje kwartet. Theofile, die slechthorend is, wil het samen met mij doen. Beetje onduidelijk of hij hulp wil of mij wil helpen, maar het is juist leuk om het samen te doen. Want dan kunnen we samen smoezen en tactiek bedenken. Hij is slim genoeg!

In de middag wil Menno, de bezoeker, graag naar Manfred Seth. Het weer wil alleen niet zo meewerken. Het gaat regenen. En de weg is al heel lastig, maar met regen wordt hij onbegaanbaar.

We wilden om 13.00 uur gaan, maar stellen het uit tot 14.30 uur. Hopelijk is dan droog en de weg wat meer begaanbaar.

Menno is met een klein autootje met driver. Een rastaman die Landry heet. Die komt ons halen met de auto. We rijden tot ongeveer de helft , zijn al 2x de auto uitgestapt omdat we vast dreigden te lopen. Dan besluiten we te voet verder te gaan. Landry gaat ook mee. Voor Menno is het wel lastig, hij heeft niet zo’n goede conditie en is niet fit. Maar met elke stap komen we een stap dichterbij. Onze zolen worden ook elke stap iets dikker door de rode klei die eraan vast blijft plakken.

Manfred Seth is een nazaat van Richard Kandt(even googelen). Hij is inmiddels bijna 80. Woont afwisselend in Duitsland en in Rwanda. Is nu vooral op zoek naar goede opvolgers voor het stuk geschiedenis dat de plek uitademt. Er zijn 3 gegadigden, vertelt hij. Hij doet in het kort zijn verhaal want er wordt weer regen verwacht en we moeten ook nog terug. Met name Landry vindt het geweldig. Hij is nu ineens op de plek waar hij tijdens geschiedenislessen alleen maar over kon lezen. Laten we hopen dat Sethi (zoals de Rwandezen hier zeggen) goede opvolgers vindt die de historie koesteren.

We schrijven in zijn gastenboek. Het is zijn 2e gastenboek, het 1e boek is verloren gegaan tijdens de genocide. Ik blader met hem terug in het boek om te kijken of ik de vorige keer ook heb geschreven. Dat was niet het geval, maar nu sta ik er in!

De terugreis gaat iets beter qua modder.

We eten samen en wisselen verhalen uit. Vier Nederlanders en twee Rwandezen, van 20 tot 70 jaar. Bijzonder en ook weer onverwacht. Ik hou er van.