Het is goed om in Nederland te zijn. In mijn eigen huisje, met dochter Ilse en schoonzoon Daan. In de buurt van mijn moeder, ook al kan ik die voorlopig niet bezoeken. Zwangere dochter Marloes na het vliegveld niet meer gezien, maar de telefoon blijft gewillig. Die is na 14 dagen quarantaine omdat ze verkouden was, weer aan het werk in haar eigen 1 op 1 bedrijf om gehandicapte kinderen te begeleiden. En daar waren ouders hard aan toe. Schoonzoon Bart zit tussen 2 banen in, net als zoon Jasper. Dat wordt nog even afwachten hoe zich dat gaat ontwikkelen. Ilse en Daan hebben hun studie waar ze zich op kunnen richten. Eén van hen doet 1x in de 3 dagen de boodschappen en af en toe doen we een wandelingetje in het lentezonnetje, dat onbezorgd elke dag verschijnt.

Het idee dat ik dichtbij ben, mocht er iets met ze gebeuren, maakt me rustig.
Ik vermaak me op zich nog wel. In Rwanda had ik naast mijn werk, ook niet echt een social life.
Je moet het met jezelf doen in deze periode en dat kan ik.

Maar……….. ik ben ook nog in Rwanda. Waar, net als in Nederland, maatregelen nog steeds worden aangescherpt. Op het moment van posten van deze blog kent Rwanda 50 gevallen van corona, die het allemaal stabiel zijn (geen IC voor zover ik weet) en zich allemaal in Kigali bevinden. Het zijn reizigers die via het vliegveld binnengekomen zijn nu óf mensen die bij hen horen. VSO Rwanda heeft een geweldige prestatie geleverd om 11 Internationale Volunteers binnen 1 dag het land uit te krijgen, waaronder ik. Maar er zitten er ook nog 12 en ik ben op afstand nog betrokken. DTAs die nog niet in de grote DTA Whatsapp groep zaten, voeg ik snel nog toe. Het is belangrijk dat ze met zijn allen makkelijk contact kunnen maken. Mary, die echt aan het andere uiterste van het land zit, is wars van Whatsapp. Dus met haar hou ik mailcontact en er zijn andere IVs die haar regelmatig even een SMSje doen of bellen.

VSO Rwanda heeft deze week een vergadering gehouden met alle IVs, staf en managers via ZOOM. Dat is redelijk gelukt, niet iedereen kon die verbinding maken vanaf zijn placement. Maar Joan (collega uit Spanje) heeft notulen gemaakt en met iedereen gedeeld. Voor zover ik het vanaf hier kan bekijken, wordt er van alles bedacht om goed voor iedereen te zorgen. Top!

Alleen over Frackson, mijn college uit Malawi, maak ik me grote zorgen. Ik heb vanaf zijn start in Rwanda al twijfels over hem. Hij is erg wisselend in zijn gedrag en zijn uitingen. Gisteravond appte hij om 23.00 uur in onze groepsapp met Elie, Frackson en mij, dat hij al langere tijd vanaf 12 uur ’s nachts geluiden hoort in zijn huis. Alsof iemand de borden aan het wassen is in de keuken, maar het geluid komt uit zijn woonkamer. Als hij gaat kijken en de deur opendoet van zijn slaapkamer, stopt het geluid en is er niemand te bekennen. Ook heeft hij steeds het gevoel dat iemand het raam opendoet, maar in werkelijkheid is dat niet zo. Heeft zijn nachtwaker al een paar keer alles laten checken, maar die geeft ook aan dat er niets is.
Het verhaal zit me niet lekker. Het is een druk mannetje, hij slaapt maar 3-4 uur per nacht en heeft me al eens verteld dat hij dat in Malawi ook al deed. Nu zegt hij dat hij bang is om te gaan slapen. Ik weet dat wanneer je maandenlang niet slaapt, je langzaam gek wordt: je hoofd gaat je voor de gek houden, je raakt gefrustreerd, boos en angstig. En het klinkt alsof hij al flink op weg is.

Dus……. app ik hem dat ik me zorgen maak. En of het niet verstandig is om contact op te nemen met het medical team. Hij wordt natuurlijk beetje boos dat ik zijn verhaal niet geloof. Het gaat er niet om of ik het wel/niet geloof. Maar hij hoort geluiden die er bij het checken ervan niet meer zijn…… dus zijn ze er niet…….. Ik ben normaal, zegt hij, en ik heb geen dokter nodig. Maar bedankt me voor mijn bezorgdheid. Dan app ik hem maar dat hij dan gewoon die geluiden moet accepteren en moet zorgen dat hij slaapt! Omdat het anders ten koste gaat van zijn gezondheid. En hij zit ook echt geïsoleerd daar, kan nergens naar toe, omdat hij met een motor moet rijden. En die mogen geen mensen meer meenemen.

Ik sla alarm bij David, mijn manager. Vraag of hij Frackson wil bellen om te checken. Dat doet hij. Als antwoord krijgt hij dat het goed gaat, dat zijn gas op was. Maar dat zijn motordriver nieuwe heeft gehaald en hij nu weer kan koken. Geen woord over geluiden in huis.

Ook David heeft er geen goed gevoel meer bij. Tijdens de meeting via ZOOM heeft Frackson specifiek gevraagd naar noodnummers, die je kon bellen als er iets was. Gisteravond was hij echt bang, getuige zijn appje en nu is er niets aan de hand en gaat het allemaal prima. Stemmingswisselingen?
Dus belt David hem nog een keer en vraagt hem nu specifiek naar het appje van gisteravond. Hij krijgt het hele verhaal nu wel te horen. En ook dat zijn nachtwaker het checkt maar echt niets kan ontdekken. Geen geluiden en geen mensen in de buurt.
Wel bijzonder: Elie heeft hiervoor in dit huis gewoond en herkent het verhaal wel. Maar zegt hij: Ik heb het kunnen accepteren door elke keer als ik er wakker van werd te bidden. En op gegeven moment stopte het. Ik kan alleen maar respect hebben voor deze oplossing. Ben nog geen Rwandees tegengekomen die niet gelovig is en compleet vertrouwt op God. Zelfs na de genocide.
Een goed voorbeeld dat geloven in iets, je vertrouwen ergens vandaan halen, een hele grote krachtbron is. Misschien klinkt dit wat oneerbiedig maar ik denk dat het niet uitmaakt waar je dat vertrouwen vandaan haalt: van God, van je religie, uit je levenservaring, uit de natuur.
Vertrouwen op en je overgeven aan dat wat je niet kunt beïnvloeden is een belangrijke eigenschap, zeker in deze rare, onwerkelijke tijd. Voor de hele wereld, rijk of arm land, welvarend land of ontwikkelingsland, verschillen maakt Corona niet. Als je er op kunt vertrouwen dat het uiteindelijk weer goed komt, je nu even pas op de plaats maakt, kun je waarschijnlijk redelijk goed omgaan met deze crisis. Niemand weet hoe de wereld er hierna uit ziet, misschien dat maar goed ook?
Geloof, hoop en vertrouwen, zeggen ze toch?

Nog even terug naar Rwanda.
Ik heb het idee dat Frackson in Malawi al psychische problemen had. Door zijn verhalen en zijn gedrag. Die verdwijnen niet door naar Rwanda te gaan. Die neem je dan gewoon mee.
David vindt dat hij een paar sessies moet doen met een psycholoog van het medical team.
Zo blij dat hij dit er een beetje doordouwt. Nu maar hopen dat hij het ook echt gaat doen.
Waarschijnlijk ben ik nu het contact met Frackson kwijt, we gaan het zien.

Mijn team begeleid ik nu op afstand. Twee van mijn SLFs willen hun Engelse schrijfvaardigheid verbeteren (ook hard nodig) en die krijgen nu elke dag de opdracht 5 zinnen te schrijven over een bepaald onderwerp. Daar maken ze een foto van en ik stuur het weer terug met opmerkingen waar ze zich kunnen verbeteren qua zinsbouw, spelling en grammatica. Damascene is een online cursus gestart over forensic psychology? Hij wil daar straks een master in doen. Niet helemaal het werkgebied van BLF.  Maar goed, hij doet in ieder geval wat. Jean de Dieu kan zich nu storten op zijn master Special Educational Needs. Tharcille en Immaculee zijn bezig met het lezen en de opdrachten van de Toolkits.
Ik ga, zolang ik hier niet aan het werk kan, ze nog aansturen in hun zelfstudie en de klussen die BLF nu voor ze bedenkt.

Sneco Tony heeft het nu echt heel zwaar. Hij was al in het ziekenhuis met zijn vrouw omdat ze een miskraam dreigt te krijgen. Doktoren hebben nu besloten dat ze niet gaan ingrijpen en dat ze moeten hopen op een wonder. Ze is nu 23 weken, met 28 weken zou het kindje geboren kunnen worden om overlevingskansen te hebben. Dus blijft ze in het ziekenhuis. Met Tony. Want die mag door alle maatregelen het ziekenhuis niet meer verlaten. En thuis is 4 jarig dochtertje met de huismeid. Onnodig om te zeggen dat zij er niets van snapt en maar blijft vragen waarom ze niet naar huis komen. En vandaag hoor ik dat zijn dochtertje is geboren: 24 weken. Of het meisje het gaat halen, is onduidelijk. Hij is nu druk met heen en weer rennen, zegt hij, om medicijnen voor zijn vrouw en dochtertje te regelen.

In Rwanda wordt strak gehandhaafd. Ben je onnodig op straat (dus niet om voedsel of medicijnen te halen) dan loop je de kans dat de politie je van straat haalt. Niet altijd even vriendelijk. Vervoer je toch iemand op je motor dan loop je het risico op een gevangenisstraf van 6 maanden. Rij je in een auto zonder geldige reden dan wordt je auto in beslag genomen. Onduidelijk is voor hoe lang.
Het land is gewend om te gaan met de gevaren van malaria en heeft ebola buiten de deur weten te houden. Ik maak me wel ernstig zorgen over de gevolgen daar: het onderwijs is voor velen een onmisbare dagelijkse bron, voor opvoeding, voor voedsel, voor hun veiligheid en gezondheid, om dat wat ze leren over te dragen aan hun ouders. n hoe gaan al die gezinnetjes hun dagelijkse inkomen voor elkaar boksen nu ze niets meer kunnen verdienen aan het rijden met hun motor of het groente en fruit dat ze op hun kleine lapje land niet meer kunnen verkopen.
In de westerse wereld zullen de gevolgen ook groot zijn, maar waarschijnlijk van een andere orde.
Enige wat we nu kunnen doen, is afwachten.

Tot zover Rwanda. Dan Nederland.

Ik heb me weer ingeschreven in Nederland. Eén van de vragen was; hoelang blijf je in Nederland? Ja dat is wel een dingetje. Ik ben in ieder geval 6 maanden hier, tot na de bevalling van Marloes. Ga ik daarna dan weer terug? Het hangt natuurlijk af van alle ontwikkelingen de komende maanden, zowel in Rwanda, als in Nederland en van mijn persoonlijke omstandigheden op dat moment. Heb nu ingevuld: 6 maanden of langer (jaren).

Weer inschrijven betekent ook dat ik alle verzekeringen ook weer moet gaan regelen en de kosten weer gaan oplopen. Dus volgende stap is zorgen voor werk.

Waar het onderwijs in ontwikkelingslanden nu gewoon echt is gestopt, gaat het onderwijs hier door. Thuis blijven en toch onderwijs krijgen in een andere vorm. Respect voor al mijn onderwijscollega’s en ouders die dit samen voor elkaar proberen te boksen. Vergeet niet dat je in de 1e plaats ouder bent en geen leerkracht. Alles wat lukt, is mooi meegenomen maar de balans en de verbinding met je kinderen is vele malen belangrijker, weet ik uit eigen ervaring.
Ik meld me dus bij AVES. Hou mezelf eerst nog een week op self quarantaine vanwege het vliegen en het wachten op het vliegveld. Enige obstakel is natuurlijk dat de scholen dicht zijn!! Afhankelijk van hoelang dat gaat duren, moet ik misschien voor de tussentijd een uitkering aanvragen? Kan dat? In principe heb je maar weinig nodig voor levensonderhoud. Ik kan het financieel best nog een paar weken uithouden, maar het is nu onzeker hoelang dit gaat duren.

AVES houdt zich aan hun belofte van een baangarantie en meld dan ook dat ik als invaller aan de slag kan. Graag zelfs!! de nood is nog steeds hoog. En dat ik vanaf 1 augustus 2020 weer een aanstelling heb van 0,8 wtf.
En dat bericht overvalt me…….. en ik moet even uitpuzzelen waarom.

Ik wilde voor VSO werken omdat het me nieuwe ervaringen en nieuwe mensen zou gaan opleveren. En ik ben daar nog niet klaar mee, er kunnen nog nieuwe ervaringen en mensen bij……
En ook nog niet klaar met Rwanda. Heb al eerder gezegd dat je met dit werk waarschijnlijk nooit klaar bent en elk afscheid waarschijnlijk te vroeg komt. Maar nu was het zo abrupt dat ik het hele terugkeerproces heb overgeslagen. Iets waar je je, als je weet dat je periode er bijna op zit, op voor gaat bereiden en ook VSO heeft daar een traject voor. Met o.a. hoe om te gaan met een omgekeerde cultuurschok. Die ervaar ik nu niet, maar bedenk me dat zo’n terugkeertraject niet voor niets is.
Heb ook niet het idee dat ik niets voor elkaar heb gekregen in Rwanda, ik weet dat het juist gaat om die kleine stapjes die je maakt, als is het maar met 1SLF, 1 leraar of 1headteacher.
Het is meer dat ik er zelf nog niet klaar voor ben. En dus de optie van teruggaan, open wil houden. En niet een verplichting aan wil gaan, die ik misschien niet waar kan maken.

Terug willen en kunnen hangt nu van zoveel factoren af! Hoe ziet de wereld er straks uit? Ik lees bijzondere verhalen over de natuur die zich nu in rap tempo lijkt te herstellen: minder stikstof in de lucht, dieren die tevoorschijn komen op plekken waar ze lang niet meer gezien zijn, de ozonlaag die zich nu sneller kan herstellen. Feiten of nepnieuws? Ik heb geen idee, maar hou rekening met het idee dat vliegverkeer nu toch aan banden wordt gelegd? Totdat iemand een betere, schonere oplossing heeft gevonden? Kan BLF zich wel staande houden in deze periode? Wat gaan sponsors doen? Moeten die straks ook andere keuzes gaan maken? Kan ik het financieel straks nog een keer doen? Kan ik de draad zo weer oppakken of moet ik eerst weer allerlei trajecten door? Wat gaat dat kleine hummeltje straks met mijn gevoel doen?

Allemaal vragen waar ik nu geen antwoord op krijg. Maar tot dat die antwoorden er zijn, wil ik de optie van teruggaan open houden. En dus vraag ik of de aanstellingsbrief nog even kan wachten……… En gaat de focus eerst op het hier zijn........