Zaterdag/zondag 18 en 19 januari

En ja hoor, ontzettend rustig weekend!
Wel wat op de laptop voor BLF, 1x naar het centrum om wat boodschapjes nog.
Verse melk gehaald, experiment is helaas al mislukt. Melk gekookt, in de thermoskan, dat ging de hele middag goed, maar de volgende ochtend al weer dikke klonten. Nog geprobeerd om er havermoutpap mee te maken, maar grandioos fiasco. Volgens Damascene moet ik het ook niet in een thermosfles gieten. Koken en gewoon in de pan laten……….. Maar ik ben eigenwijs, dus ga ik het volgende week nog een keer proberen. Niet koken, maar gewoon ijskoud in de thermosfles. Volgens de verpakking blijft het dan 20 uur koud. En dan wat ik wil gebruiken, wel even koken. Geloof niet dat je deze verse melk, rechtstreeks van de koe, rauw moet drinken.

Nog steeds geen water. Wél een waterrekening, van 15.000! Rwfrancs. Alex komt zaterdagmiddag mijn huis binnen stappen en vraagt om mijn deel; 5.000 dus. Jeetje, wat veel, reageer ik. De vorige keer heb ik voor ons 3-en betaald en dat was 1.600. Klopt, zegt hij. En daarom zijn ze nu weer druk bezig bij de watertank en wordt de waterleiding weer opgegraven. We verliezen onderweg ergens water, de tank stroomt ook regelmatig over en als wij niet thuis zijn, kunnen we de kraan niet afsluiten en stroomt dat water nergens naar toe, maar komt wel op de rekening terecht. We zijn alle drie in de kerstvakantie niet thuis geweest, dus wie weet hoe vaak dit is gebeurd.
Mama Ali moet dus weer jerrycans met water kopen om te wassen en te poetsen.

Verder lekker gelezen, wat kleine klusjes voor het werk en films gekeken.

Maandag
Met Damascene op schoolvisit naar GS Mugera. Over deze school heb ik al eens eerder geschreven. De school waar de teachers zo open en vrolijk waren, waar ik met de Director of Studies samen heb gezongen én waar ik de video heb gemaakt van hun energizer. Er komt een nieuwe headteacher op deze school en ze hebben gevraagd of Damascene (en ik dus) bij de overdracht willen zijn.
Ik word hartelijk begroet door de DOS, de secretaresse, de bibliothecaris én als één van de Engelse leraressen hoort dat ik er ben, komt ze uit het kantoor rennen en ik krijg een hele dikke knuffel. Wat hilarisch is, want het is een heel klein vrouwtje. Ze grijpt me echt om mijn middel en haar hoofd tegen mijn buik. Ze was de vorige keer heel verlegen, maar ik heb een hele tijd met ze in de Toolkit zitten werken én dat heeft ze dus heel erg gewaardeerd.
De priester/headteacher die de nieuwe headteacher komt introduceren, vraagt wanneer ik naar zijn school kom. Binnen nu en 3 maanden………en misschien duurt het nog wel langer, want ik moet nu mijn tijd verdelen over 2 districten, sorry! Damascene praat de nieuwe headteacher gelijk bij over BLF. Compleet nieuw voor hem, hij was hiervoor teacher op een secundary school.
De overdracht begint met een bijeenkomst met de primary teachers en met een gebed en een preek/speech van de priester. Het is namelijk een katholieke school. Gelukkig houdt hij het kort en komt er in het kort op neer dat verandering vaak weerstand oproept en dat iedereen er samen voor moet gaan. Dan moet ik me natuurlijk weer voorstellen aan de hele meute en daarna kunnen we aan het werk. Met de rekenleraren weer de ECM box uitgepakt (was beetje een rommeltje) besproken én weer ingepakt (netjes gesorteerd en in de goede zakken). Een van de leraressen heeft haar kind van 2 mee, wat verder geen probleem is. Behalve als ik een foto maak, daar schrikt die kleine van en hij is ontroostbaar. Sorry, die kleintjes hier houden niet van foto’s maken blijkbaar.

Ben redelijk op tijd weer thuis, schrijf mijn verslag én maak me op voor een rustig avondje. Maar dan appt Selina dat ze in Akagera Hotel is en of ik kom eten. Ja tuurlijk! Augustin weer gebeld en hij rijdt me weer heen en weer. Het gaat nog steeds goed.

Morgen op tijd naar Kigali reizen. Het schijnt dat als je vroeg in je hotel bent, je verzekerd ben van een kamer. Kom je later, dan loop je de kans dat het hotel geen kamers meer heeft én wordt je geacht naar een ander hotel te gaan. En dan moet je dus elke dag reizen van je hotel naar het hotel waar de trainingen zijn. Ik ga dus om 09.00 uur richting Kigali, hoop Elie te treffen in de bus. Helaas weet ik alleen nu (half elf ’s avonds) nog niet naar welk hotel ik moet…………… verrassing!

Dinsdag
Redelijk op tijd eruit, ontbijten, inpakken, afwassen, watervoorziening geregeld. Ondertussen uitvinden naar welk hotel ik moet reizen: eigenlijk weet niemand dat. Maar op basis van het feit dat deze trainingen gedaan worden door EDT en zij een contract hebben met Classic Hotel besluiten we in de DTA groep dat we daar naar toe reizen. En dus stuur ik mijn SLFs het bericht dat we daar naar toe gaan. Vraag mijn manager om de locatie te bevestigen en hij antwoordt dat hij pas kan bevestigen als hij de juiste informatie heeft. Het is nu half 10 ’s avonds en ik heb van hem nog geen bevestiging, Met de bus van 10 uur reis ik af en ben om 13.15 uur in het hotel. Niemand is daar verbaasd, ik ben nummer 15 die incheckt. Reserveer gelijk ook een kamer voor Sjanne en Dana die heel laat aankomen om te voorkomen dat ze naar een ander hotel moeten. Het is hier wie het eerst komt, het eerst maalt. Helemaal eerlijk is het dan niet, maar zij zijn vanmorgen al om half 6 begonnen met een 3 district meeting, met Zumba!!

Eerst maar eens een warme douche. Ik sta al op het punt de cabine in te stappen als ik ontdek dat er helemaal geen handdoeken zijn. Dus, hup, alles weer aan en naar de receptie. Poging 2: heerlijke douche! Daarna kijk ik afleveringen van Suits op Netflix en dommel af en toe wat weg. Dan een appje van Elie, hij zit in de receptielounge, of ik mijn sweater en mijn geprinte document kom halen. Tuurlijk! Vervolgens zitten we 2 uur te kletsen daar. Om 19.00 uur diner en iedereen begroeten. We zijn met 5 internationale volunteers. En iedereen heeft natuurlijk zijn eigen team van SLFs bij zich.

Wisselen als DTA in de verschillende districten onze ervaringen uit. Ik kom er steeds meer achter dat wij, ondanks dat we in fase 1 zitten, echt een heel stuk achterlopen qua ontwikkelingen. Veel werk aan de winkel, Monique. Maar daar was ik al achter, dit is alleen een bevestiging.
Blijkt dat er begin februari weer data-collectie op het programma staat: nu willen ze weten hoeveel leerlingen in alle klassen, hoeveel klaslokalen, hoeveel leraren in elke klas……….. ik blokkeer dit nog even de komende 2 weken, zucht!

Woensdag
1^e dag van onze training. We krijgen vandaag de training die we volgende week zelf moeten gaan geven. Het portfolio wat de SSLs gaan krijgen, ziet er goed uit! Nog even de uitleg: In elke lagere school moet er nu een Sector Subject Leader zijn voor rekenen en voor Engels. Dit zijn, zeg maar, de onderbouwcoördinatoren die hun collega’s moeten gaan coachen. Zij nemen zo de taak van mijn SLFs over zodat wij kunnen switchen naar P4 en P5 (groep 6 en 7) én natuurlijk blijven wij de SSLs wel ondersteunen. Voor het werk dat zij moeten gaan doen, zitten er allerlei documenten (korte trainingen) in: wat is de rol van een SSL, hoe ondersteun je leraren, wat is de reflectiecirkel en hoe zet je die in, hoe organiseer je een leerkring, hoe kun je video inzetten als middel om lessen te observeren en daarop te reflecteren én we gaan online platforms opzetten, waarin SSLs elkaar kunnen ontmoeten én ervaringen kunnen uitwisselen. Per sector wordt er een platform gecreëerd voor de leraren Engels en een platform voor de leraren rekenen. In elk platform zit dan ook de SLF én de DTA. Ik zit straks dus in 28 van die platforms. Ben héél benieuwd hoe dat gaat!

Helaas krijg ik tijdens deze training een mail van mijn manager dat we wéér onze data bij langs moeten. Er schijnen leraren op te staan die al 3 jaar geen leraar meer zijn, dubbele telefoonnummers, verkeerde telefoonnummers etc. Mijn arme SLFs! Ze hebben het best pittig tijdens deze trainingsdag. Voor een aantal gaat het gewoon te snel, merk ik. Heb ze al beloofd dat ik de hele training nog eens rustig met ze doorloop. Ik hoop alleen dat we daar de tijd voor krijgen…….. en anders moet ik die maar afdwingen?!

Sjanne vraagt of ik meega Kigali in om daar te eten met een aantal mensen. En dat wil ik zeker, maar ik kan het niet maken om mijn SLFs nu aan het werk te zetten en dan zelf te gaan boemelen. Dus, helaas ……..

Het blijft heel leerzaam om de verhalen van mijn collega’s te horen, hoe zij hun werk organiseren en hoe en welke relaties zij bouwen. Eén opmerkelijk verhaal wil ik nog even met jullie delen: ze hebben onlangs een heel team van SLFs van één district ontslagen, allemaal op staande voet. Omdat gebleken was dat ze, samen met hun motordrivers, fraude pleegden door te sjoemelen met het declareren van hun kosten. Placement van de DTA was afgelopen, hij ging weer terug naar huis. Daarna hebben ze het hele team op non-actief gezet. Echt een drama! Daar moet dus een heel nieuw team komen en dat zullen dan onervaren mensen zijn. Of…….. ze moeten her en der wat mensen gaan verschuiven, lijkt mij beter. Maar dat zal niet zo makkelijk zijn, denk ik.

Donderdag
Weer een trainingsdag. Hoe organiseer je die online platformen? En hoe ga je die oriënteringsdagen voor SSLs organiseren. Tussendoor krijgen Elie en ik te horen dat onze datalijsten niet goed zijn. Philbert, de programmamanager, laat ons een heel ander bestand zien dan David heeft gestuurd om te corrigeren. Zucht……… Na de training zit ik dus nog met elke SLF persoonlijk om zijn deel door te lopen. Na 2 SLFs gehad te hebben, stuur ik de rest eerst weg om te gaan relaxen. Zij zijn kapot! Na het diner gaan we wel weer verder.
Na het diner ga ik eerst met Elie weer terug naar de conferentieruimte om zijn lijst te bekijken. Hij heeft een bestand van Philbert gekregen, wat absoluut niet lijkt op wat hij heeft gestuurd. Er is flink in gerommeld en hij is het overzicht kwijt. Het is voor hem ook de eerste keer om zo’n datalijst samen te stellen. Als SLF is hij wel gewend om zijn eigen scholen aan te leveren. Maar om zo’n lijst uit verschillende bronnen samen te voegen, is andere koek. En hij heeft het echt goed gedaan, maar hij heeft een oude versie van Excel. Waardoor niet alle functies er zijn én ze hebben er op het hoofdkantoor zó in gerommeld dat er weinig meer van over is. Samen besluiten we om een compleet nieuw document te maken van zijn originele lijsten. Tot 23.30 uur werken we er samen aan. Dan stoppen we; 1 Maths teacher komen we nog tekort en we hebben 2 Engelse teachers over. Ik vraag of hij zijn lijsten én een lijst van zijn scholen wil sturen, zodat ik het in mijn Excel kan bewerken. Dat is goed, zegt hij. Ga ik gelijk doen. Maar eenmaal op mijn hotelkamer zie ik het eerstkomende half uur geen mail binnenkomen. Stuur hem een appje: ben je in slaap gevallen? Krijg als antwoord: ik ben moe, we gaan morgen wel verder. Hij wilde er om 5 uur ’s ochtend, met een fris hoofd, zelf verder aan werken. Na die paar uurtjes slapen lijkt een fris hoofd me wat lastig.
Als ik hem er de volgende dag naar vraag, zegt hij: Ik klapte mijn laptop weer open om jou die bestanden te sturen en toen stortte ik in. Laptop dichtgeklapt én gelijk op bed gaan liggen om te slapen. Hij zag het even niet meer zitten. Heb nog met hem besproken dat hij dat niet echt heeft laten merken, hij was redelijk rustig die avond, maar van binnen dus absoluut niet. Hij heeft ook echt stress ervaren, voor het eerst in zijn leven. Volgens hem heeft het enorm geholpen dat we gewoon de hele tijd met zijn tweeën er rustig en gestaag aan hebben doorgewerkt.
Emoties hebben is prima, dat je ze dus ook mag uiten, is niet zo gebruikelijk voor hem. Maar dat hij het wel verteld, is wel mooi.
Maar goed, zijn lijst is dus nog niet weg. Ik heb die van mij om 00.00 verstuurd.

Vrijdag

Als ik om 5 uur ’s ochtends Elie een berichtje doe: Hoe is het? Zegt hij: Alive, but confused by data! Hij is alweer even bezig met het zoeken naar zijn originele lijsten. We moeten om 06.00 uur aan het ontbijt zitten. Om 07.00 uur worden we met een bus vervoerd naar een ander hotel waar we BLF extension launch hebben met alle medewerkers van BLF. Over de 300 mensen!

Maak me wel wat zorgen dat hij er nu alweer mee bezig is. Ik zeg dus: Don’t forget your breakfast! Zijn reactie: Uhhh, has it started? Lekker droge opmerking!

BLF extension launch is een lange dag met verschillende sessies over alle foundations die we hebben, de nieuwe ontwikkelingen (hoef me komend jaar niet te vervelen!) en verschillende energizers. Ik maak wat foto’s en een video voor Faith, de BLF communication manager.Video staat intussen op het twitteraccount van BLF Foundations. En ondertussen hotline met manager David die in het district de oriëntatiedagen probeert vast te leggen. Het lukt me om 2 dagen relatieve rust in het schema te krijgen. Aankomende maandag een dag voor mijn SLFs om de sessies die ze moeten geven in te studeren en SSLs en Headteachers te bellen dat ze de BLF phones mee moeten nemen. Dan dinsdag ricesacks maken voor de verschillende onderdelen en repeteren. Woensdag orientatie van de SSLs Mahts (in het Kinyarwanda) en donderdag de SSLs English. Beide gaan we in 2 groepen tegelijk trainen op dezelfde locatie. Heb mijn SLFs dus opgedeeld in 2 groepen. Dat betekent dat ik wat heen en weer moet tussen beide groepen, want ik wil in allebei mijn gezicht laten zien. En wil zelf ook wat sessies geven. Wordt lastig in het Kinyarwanda, maar neem dan de energizers en praktijkopdrachten wel voor mijn rekening.

Met een busje gaan we weer terug naar het hotel. In het busje wordt een feestje gebouwd met zingen en dansen. Radio op 20 en meezingen! Gezellig!
Eenmaal daar neemt SLF Esther me even apart. Ze vindt het heel moeilijk om te zeggen, maar ze gaat mijn team verlaten. Ik heb al eerder verteld dat ze een masters wiskunde doet aan de universiteit en dit gaat haar opbreken. Studeren en elk weekend heen en weer reizen naar Kigali en terug. Ze trekt het niet meer (en ons werk is fysiek zwaar met lange, volgepropte dagen). Ze heeft examen gedaan om teacher te kunnen zijn op een secundary school. Met 45 mensen, waarvan er 7 zijn geslaagd en Esther staat als 1^e op de lijst, heeft ze gisteren gehoord. Die heeft dus binnen no time een baan in Kigali. Ze staat half te huilen als ze het vertelt. Deels uit angst omdat ze bang is dat ik boos ga worden óf haar alvast aan de kant zet. Dubbel gevoel, blij dat ze kan verkassen maar ze wil ook zo graag bij het team zijn. Ik ben echt ontzettend blij voor haar, had al het idee dat er wat was, ze was er de laatste tijd niet helemaal bij. Maar zegt ze: ik wil wel graag contact houden en om advies vragen als ik dat nodig heb. Tuurlijk mag dat: de app is gewillig. Druk haar op het hart dat ze een goede keuze maakt, ze kiest voor zichzelf en haar eigen toekomst, dat is altijd goed!!

Dan met Elie buiten op het terras nog weer een keer met die verrekte data aan de slag. Ik weet zeker dat we er bijna zijn. We zetten de datalijsten in mijn Excel zodat ik zeker weet dat de verouderde versie geen roet in het eten gaat gooien als ik wil selecteren/sorteren/bewerken. Selina en Sjanne komen even kletsen, mee gaan eten gaat weer niet lukken. Ze zien ook wel dat er voor Elie nu echt een einde aan moet komen. Ik ga hem niet alleen laten rommelen, nu.
En yes, na anderhalf uur ermee stoeien, hebben we het voor elkaar! Mail naar Philbert en David met uitleg en Elie kan in de relaxstand. Hij bedankt me ongeveer 5 keer totdat ik zeg: ga je dit nu de hele avond doen?

Morgen reizen we samen naar Kayonza en gaan dan op het sub-office nog even werken. Ik heb verschillende documenten ontwikkeld voor het werk op de scholen en wil mijn SLFs meer op dagelijke basis laten registeren i.p.v. aan het eind van de week 3 uur bezig zijn met formulieren invullen. Maar dan moeten ze wel de hard copys hebben om mee te werken, dus wil ik de printer daar gebruiken. We kunnen pas weer na Umaganda reizen, dus kunnen we pas na de lunch weg uit Kigali.

Zaterdag
Heerlijk geslapen! Ontbijt laat en klets daar de halve ochtend nog met Sjanne. Dan inpakken. Doe Elie een appje, wanneer ga je voor lunch? Dan richting de receptie om uit te checken. Ik hoor zijn stem in het trappenhuis dus wacht ik even op hem. Bij het uitchecken valt het even tegen, in ons hotel is er geen lunch geregeld voor BLF. Maar we willen ook niet zonder lunch reizen, dus opper ik om op het terras lunch te bestellen. Dienen we de rekening in bij BLF (lunch was namelijk beloofd, omdat we pas na Umaganda kunnen reizen). En wordt hij niet vergoed, dan betaal ik hem, kan ik me geen buil aan vallen. Elie vindt het prima. Maar als we op het terras willen gaan zitten, komen we Sjanne tegen. Die heeft de auto van Selina bij zich en stelt voor om ons bij Olympic af te zetten, daar is wel lunch voor BLF. Goed idee! Terwijl Sjanne belt om te vragen of ze daar de lunch al bijna klaar hebben, krijg ik een appje. Van Elie, die antwoord geeft op mijn vraag wanneer hij gaat lunchen: nu! Aan de ene kant is dit humor: ik zeg dan ook Elie! en hij moet lachen. Aan de andere kant is dit iets waarvan hij denkt dat dat moet. Ik stel ook vaak dezelfde vraag aan mijn DEM en FOO op de SMS én op Whatsapp omdat ze niet altijd goed bereikbaar zijn. En ik krijg dan ook op beide berichten keurig antwoord. Terwijl ik denk, 1x een antwoord is prima.

Sjanne zet ons af bij Olympic om te lunchen. Dit is wel het hotel met het beste eten: het vlees is mals, het eten is heet, de gekookte bananen hebben heerlijke pindasaus, veel groenten. Daarna besluiten we om te gaan lopen naar het busstation. Dat spaart geld uit én na 3 dagen gezeten te hebben, kunnen we best een loopje gebruiken. Met flinke bepakking en mijn helm en licht omhoog lopen moet ik er best aan trekken, maar even zweten is niet verkeerd. Elie heeft een Europees tempo, de meeste Rwandesen slenteren. Ik haal altijd iedereen in als ik ergens loop. Vraag hem ernaar, zit in mijn familie, zegt hij. Hij stelt zichzelf ook altijd een doel: ik ben nu hier, ik moet daar naar toe, hoe lang heb ik daarvoor nodig en wil dat dan ook halen. En dat lukt: heb het getest, op de minuut af zijn we waar we willen zijn. Hij heeft het net zo zwaar als ik met zijn rugtas en zweten. Kom er achter dat hij regelmatig hardloopt én volleybalt! Dan naar Kayonza. Ons plannetje om nog op kantoor te werken, moeten we onderweg cancelen. We bellen te laat naar de dagwaker. Hij zit in de kerk. Jammer, maar daar gaan we hem niet uit halen omdat wij zo nodig nog wat willen doen. Ik merk aan Elie dat hij het volgende plan al aan het uitwerken is. Dat maakt hem als Rwandees zo speciaal: hij is wél van het plannen, structuur , vooruit denken, creatief denken. En dus ook heel prettig om mee te werken: wat we afspreken, gebeurt ook. En ja hoor, na 10 minuten heeft hij het alweer omgedacht: ik ga maandag wel een tijdje naar kantoor, print onze documenten. Dan spreken we dinsdag even af op het busplein, dan geef ik je daar de envelop als ik naar Nyagatare reis. Prima!!

Weer fijn om thuis te komen. Er is water, yes! Er is elektriciteit, top! Mama Ali heeft nu wel vandaag de was en het schoonmaken gemist. Wat voor haar meer een ramp is, dan voor mij. Misschien is ze zo slim om morgen te checken of ik er ben. Dan kan ze voor deze week haar weekgeld nog verdienen. Als ze rond 11.00 uur er nog niet is, ga ik zelf even mijn was doen.

Komende week training instuderen en voorbereiden op maandag en dinsdag, woensdag en donderdag de training geven én vrijdag is nog even de vraag. Er staat een joint planning meeting gepland met de 3 districten, maar die is nog niet bevestigd.

Terwijl ik dit verhaal wil posten, belt mijn manager. Hij gaat steeds beter communiceren én overleggen, echt top! De nieuwe internationale DTA voor Nyagatare landt maandag in Kigali. Daar heeft hij dan een week introductie op het hoofdkantoor. Dan komt hij naar Nyagatare en kan hij een week met Elie meelopen. Goed bedacht, David. Daarna wil hij dat ik deze nieuwe DTA 1 dag in de week gaat supporteren. Dat wil ik natuurlijk best doen, maar...… ik denk nog steeds dat Elie ook daar de meest aangewezen persoon voor is, gezien zijn ervaring in het werkveld. En..... ik wil zelf mijn dag met Elie ook niet kwijt, omdat ik van hem ook héél veel leer. Ben nog steeds een nieuwe DTA in veel opzichten. Geef aan dat hij daar nu geen antwoord op hoeft te geven, maar hij schakelt supersnel. Misschien is het een idee om een aantal dagen met zijn 3-en te gaan werken op het sub-office in Kayonza. Dat lijkt mij een héél goed idee!!! De nieuwe internationale DTA komt overigens uit Malawi! Gaaf! Weer een andere cultuur om te ontdekken. En...… David wil Elie voordragen voor een staffunctie bij VSO. Ik kan daar volledig achterstaan, gezien zijn kwaliteiten. Ik weet alleen niet of Elie dit wel ambieert, zijn grootste zorg ligt toch bij zijn gezin. En hij wil daar het liefst 's avonds zijn voor zijn kinderen om ze te supporteren. Zijn kids zijn nog klein, 3 en 10 jaar. En hij zorgt voor de zoon van zijn overleden broer, die nu in de 2e van het voortgezet zit. Een staffunctie betekent veel reizen en veel van huis. Heb dit natuurlijk niet gedeeld met David...….. Ben wel héél benieuwd hoe dat gaat verlopen...….