Weekend
In plaats van zaterdag ga ik met Louise zondag op pad. Uurtje bus naar Nyagatare, wat een woonplaats is met meer uitstraling en sfeer dan Kabarore. Het heeft 100.000 inwoners en het centrum ziet er veel beter uit.  Goed busplein, de straten hebben kasseien dus een oude uitstraling, maar het ziet er allemaal erg onderhouden uit. De Universiteit van Rwanda zit er, wat het ook een andere uitstraling geeft. Vanaf de bus even lopen naar het Diplomat Hotel. En daar hebben we het zwembad voor onszelf. Ik krijg een flinke massage (heerlijk!), trek baantjes in het zwembad, we kunnen zelfs nog even buiten liggen en daarna een heerlijke ,ontzettend hete,  douche. Zalig! Eindelijk even fatsoenlijk mijn haar wassen in plaats van gepruts boven een emmer. Wat knapt een mens hiervan op!
Van een volunteer van Louise krijgen we de tip om te lunchen bij een lokaal restaurant, wat meer uitstraling heeft dan het plaatselijke restaurant in Kabarore. Simpel Rwandees eten: rijst, gebakken aardappelen, dodo (soort andijvie/spinazie) en gekookte kip. En allebei een thermosfles African tea (gemberthee met warme melk). Kosten 3 euro. Amani, de volunteer van Louise, komt ook even kletsen. En zoals het hoort in Rwanda begeleidt hij ons daarna naar het busstation en zwaait ons uit.

Ik heb hier thuis VIM half uurtjes ingesteld; iedereen kent het schuurmiddel VIM, wat bij ons al heel lang geleden is vervangen door JIF en later CIF. Maar hier is dat nog te koop, net als Omo en Sunil. Wil proberen steeds een stukje badkamer te schuren in de hoop dat het er wat frisser uit gaat zien. Als ik dit Louise vertel, moet ze vreselijk lachen. Blijkt dat zij dit ook na ongeveer 2 maanden in haar huis te hebben gewoond, heeft lopen doen. En inmiddels ook weer mee is gestopt, omdat het niet helpt. He jakkes, ik zie ook niet echt resultaat op de vloer-en wandtegels, maar het ruikt wel schoner en het idee dat het schoner is, helpt ook. Mijn wc is er wél van opgeknapt. Dus, zolang er VIM in de bus zit, ga ik er gewoon mee door.

Ooit door je straat gelopen op weg naar je huis en dan van afstand een héle gróte loslopende stier met koe gespot? Ik wel! Het is mij wel duidelijk wat de bedoeling is. Stier wil voor nakomelingen zorgen en blijkbaar moet dat midden op straat. Het is nog niet zover, ze zitten nog in het voorspel, maar ik ga daar dus echt niet langs lopen. Geloof niet dat meneer Stier dat op prijs gaat stellen. Ik pas mijn tempo maar wat aan, zie ook alleen maar deze twee beesten rondrennen en verder niemand. Net als ik denk dat ik maar een omweggetje moet maken, zie ik twee mensen tevoorschijn komen met stokken. Stier en koe verdwijnen snel tussen twee huizen. Als ik bijna bij mijn huis ben, zie ik dat ze achter een groot groen hek zitten van een grote tuin.  Alle tijd en ruimte om te doen wat ze moeten doen.

Heb Alexi vanavond weer binnengelaten met mijn sleutel. Hoorde wel heel erg lang gemorrel bij de poortdeur. Ze hebben echt mazzel dat mijn huis niet ver van de poort af is en dat het allemaal niet zo geluiddicht is. Ik weet zeker dat ze mijn gemorrel niet zullen horen, helaas. Misschien moet er olie in het slot? Alexi belooft dat hij dat morgen gaat regelen. Dan vraag ik hem ook nog even naar mama Ali, die heb ik de hele week nog niet gezien. Misschien is ze ziek? En vrijdag zag ik in zijn huis een ander vrouwtje uit de buurt alles schoonmaken. Het blijkt dat mama Ali niet meer wil schoonmaken bij Alexi, ze wil meer geld en dat wil hij niet betalen. Dus wil ze het niet meer doen. Wat me verbaast, want nu mist ze een huisje. En ze is ook niet bij mij geweest om te vragen of ze aan het werk mag. Morgen moet mijn FOO haar maar even bellen, want ik moet wel van mijn vuilnis af. Ik heb haar nummer wel, maar ze kent geen Engels….. en ik niet genoeg Kinyarwanda om door de telefoon met haar te praten.

Maandag

De hele dag flipcharts zitten maken voor de training van woensdag. Alles in 2-voud, want als het goed is, wordt die op 2 lokaties gegeven. Slecht voor mijn onderrug, dat staan boven de eettafel. Ook maar weer even DEM David gestalkt of hij wel met het district heeft gepraat. Na 2 uur zegt hij dat hij dat gedaan heeft en dat ze beloofd hebben de HTs uit te nodigen en 2 lokaties te boeken. Ik hoor het snel! Inmiddels is het half tien ’s avond en nog geen bevestiging. Morgenochtend is David als eerste weer aan de beurt. Maar……. zag ook dat er hoog bezoek komt deze week: onze country-director Papa Diouf komt met wat mensen uit Zimbabwe, Mozambique en Kenia onze provincie bezoeken. En als DEM is David natuurlijk mee met deze delegatie. Dat vinden ze heel belangrijk en dan vergeten ze gewoon de rest. En….. als mogelijk onderdeel staat de training voor HTs op het programma. Ja hoor…….. mijn 1^e echte training en dan gelijk onder het oog van Papa? Ben benieuwd, het is een optie en alles verandert hier 20x, ga het wel zien.

Met Alexi vanavond olie in het slot geprobeerd te stoppen. Ik met mijn zaklamp en hij met een kommetje olie. Maar we geloven er niet zo in. De kans dat ik een keer niet binnen kan komen, wordt steeds groter zo.  Dus…… wil hij morgen zelf een nieuw slot er in zetten. Je zou toch denken dat met al dat gerammel aan de poort en mijn zaklamp dat Francissi wel even komt kijken? Nee hoor, die laat zich niet zien. En ook vandaag weer geen mama Ali gezien. Morgen moet Theo daar echt voor mij achteraan…… achter beiden maar weer.

Dinsdag
Met Selina vanmiddag naar haar meeting met een aantal headteachers die het voortouw nemen in hun eigen professionele ontwikkeling én daar een cursus voor hebben gevolgd. Zij hebben een portfolio moeten maken met daarin bewijzen van hun competenties. Dat klinkt mijn collega’s in Nederland vast bekend in de oren. Selina is degene die hen in deze professionele ontwikkeling ondersteund. En verder is Francis mee, hij is lector aan de Universiteit en is o.a. mee om te vertalen in Kinyarwanda. Er moeten 14 mensen komen, want ons district heeft 14 sectoren. Wij zijn er op tijd, en je raadt al: de rest is wat later……
HTs krijgen algemene feedback over hun portfolio’s. Het is voor hen heel erg moeilijk om een portfolio te maken waarin je bewijst dat je over de benodigde competenties beschikt én ook om een leesbaar document af te leveren met een inhoudsopgave, verwijzingen naar competenties etc. Ze zijn dol op foto’s maar een foto van een aantal HTs die om een tafel zitten, is geen bewijslast. Ik zie aan deze HTs dat ze het echt graag goed willen doen én er vreselijk mee worstelen. Ze zijn dit ook niet gewend, ze maken liever testen waarin naar kennis wordt gevraagd. Hoe haal je in vredesnaam 100% in hun ogen. Dat 100% halen niet de drijfveer moet zijn, maar gewoon steeds verbeteringen aanbrengen, is maar lastig te snappen, merk ik. Huiswerk: voor eind januari je portfolio herorganiseren met inhoudsopgave en verwijzingen én betere bewijslast.
En het 2^e gedeelte gaat over de Professional Learning Commitees (PLC) die ik zoveel mogelijk met één van mijn SLFs zal proberen bij te wonen het volgende jaar. Wat moet je vooraf, tijdens en na zo’n vergadering allemaal precies doen? We maken concrete afspraken voor het komende jaar.

Bij terugkomst staat mama Ali op mij te wachten en ze ziet er zeer ongelukkig uit. FOO Theo heeft geprobeerd haar te bellen, maar haar telefoon stond uit. En dus heeft hij de landlady erachter aan gestuurd en ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat ze op haar kop heeft gehad. Ik vraag hoe het met haar gaat en zeg dat ik haar lang niet heb gezien. Ze zegt goed, maar ik zie geen stralende lach. En met gebarentaal zegt ze dat ze wel is geweest maar dat ik dan nog lag te slapen. Dat zou inderdaad kunnen (ik lees in bed op een vrije dag) maar dan hoor ik haar altijd nog de poort binnen komen. En meestal liep ze wel een paar keer op een dag in en uit. Dus het verhaal klopt niet helemaal.
Maar goed, ze heeft mijn vuilnis nu wel weggehaald en ze maakt het gebaar van vloeren soppen. Eh ja dat mag, maar het is inmiddels al 18.00 uur ’s avonds? Ik denk dat ze zegt dat ze het morgen wil komen doen. Maar dan ben ik al op tijd weer vertrokken. Dus stuur ik Theo nog maar een berichtje of hij haar wil vragen om op zaterdag (als ik thuis ben) mijn beddengoed en mijn vloeren te komen doen. Ben benieuwd.

Ben de hele avond tot 23.00 uur nog bezig met nog weer wat flipcharts voor morgen én knutsel nog een breukenbuis in elkaar voor mezelf. Ben dus hondsmoe als ik naar bed ga. Lig er anders om 21.00 uur in én het licht in huis is héél beroerd. Natuurlijk kan ik niet in slaap komen, terwijl ik anders als een blok in slaap val. Maar ben ook zó benieuwd hoe de training morgen zal gaan.

Woensdag
De dag van de training! Even in het kort: het ging supergoed! Na 1 uur waren er 34 HTs aanwezig en ben ik gestart. Gaandeweg druppelden er nog 10 binnen. In Nederland zou je zeggen: sorry, dat ik te laat ben. Maar hier werkt dat anders: je loopt gewoon binnen, begroet midden in een verhaal of demonstratie je collega’s én na wat social talk ga je eens kijken wat er eigenlijk moet gebeuren. Ondertussen roept het district weer mensen weg o.a. door mijn SLFs hierover te bellen, want er is ook nog een andere ‘very important’ meeting. Planning!! Maar ondanks dat zijn de HTs geïnteresseerd, stellen ze vragen én maken ze notities en foto’s van de flipcharts. Bekijken de materialen in groepen en proberen die uit en tijdens onze demonstraties doen ze desgevraagd mee aan een activiteit. Ik ben dik tevreden!! De materialen zijn er, HTs geven wel aan dat hun rekendocenten extra training nodig hebben in het gebruik van deze materialen. Ze durven het niet. En organisatorisch zijn er natuurlijk ook de nodige problemen: volgepropte roosters, rumoer en chaos in klassen, (zeker als er materialen zijn),  grote klassen van 90 lln., niet genoeg materialen. Allemaal waar………
En toch willen we dat hier stapjes gezet gaan worden, waarvan deze training er 1 van was. Follow up tijdens onze schoolvisits straks.
Selina is mee met mijn andere helft van het team naar elders in het district om daar de andere 40 HTs te trainen. En ook van haar krijg ik terug dat het lekker loopt, betrokken HTs én mijn team doet het geweldig. Yes!!
Damien (programmamanager van BLF) heeft ook lucht gekregen van deze training én volgens Selina was hij heel erg onder de indruk én willen ze dit als ‘good practice’ gaan neerzetten in de andere districts. Wauw!

Overigens: geen hoog bezoek. Hij komt morgen, volgens DEM David. Of ik iets moet voorbereiden, vraag ik. Nee, hij komt gewoon een praatje maken en de meeting met NLLs/LLLs bijwonen. Ehm, David, ik heb jullie al 2x verteld deze week dat die meeting dinsdagmiddag was en niet donderdagmiddag. Dus….. zeg ik het vanmorgen nog maar een keer. Reactie: “Oh my God!”
Zucht……morgen maar eens kijken of ze echt even komen kletsen. We doen feedback op vandaag én ik heb een workshop voorbereid over lesplannen voor rekenen. Daar mogen ze van mij gerust bij zijn.

Ik ben gebroken bij thuiskomst en dan is nog maar 14.00 uur. Maar wel met een heel voldaan gevoel en blijkbaar heb ik toch nog energie, want hierna reorganiseer ik mijn huis én veeg mijn vloeren.
Nog de agenda voor de komende 2 dagen samenstellen en versturen. Lekker koken, nog wat lezen én dan lig ik er vóór 21.00 uur in!

Donderdag
Mama Ali zit al op de balustrade van mijn huis als ik wakker word. Die wil aan de slag, denk ik. Vloeren dweilen, ik trek mijn beddengoed van mijn bed en vis nog wat kleren bij elkaar die gewassen kunnen worden. Op het moment dat ik moet vertrekken naar mijn team is ze natuurlijk nog niet klaar. Dus ik vraag mijn motordriver (weer op tijd!) of hij even wil tolken. Want heeft zij een sleutel, ja of nee. Hij staat echt wat te stuntelen met vertalen maar uiteindelijk heeft ze dus geen sleutel. Dus……na even nadenken neem ik de gok. Ik geef haar mijn sleutels zodat zij kan afsluiten als ze klaar is. En dan bel ik haar als ik weer terug ben……. Heb mijn laptop mee, mijn portemonnee is bijna leeg én de rest stop ik in mijn koffer met hangslot en nog een extra riemslot erom. En zet die uit zicht.

Dan klim ik achter op de motor……… als eerste…….

 Augustin ruikt ontzettend naar alcohol, merk ik…….als tweede wil hij een heel verhaal tegen me houden, wat al bijzonder is, want meestal praten we niet onder het rijden..... en hij komt ook niet echt uit zijn woorden….. ik hoor farm, cows, sad heart,…….. en als derde rijdt hij hééél langzaam…… en dan zegt hij: “drunk”. Oh verdorie, hij is dronken! Of in ieder geval heeft hij een flinke kater. Hij blijft maar praten……. Sorry, sorry…… last time…….
Ja kerel, ik snap dat je dronken bent…… maak snel een inschatting…… we hoeven maar 10 minuten verderop, de weg is daar rustig, wel vreselijk steil……. Ga ik dit wel of niet doen? Ik neem de gok…… als hij was gaan racen als gevolg was ik afgestapt, maar dat doet hij niet, hij rijdt ontzettend rustig…. het duurt deze keer wat langer maar we komen veilig boven. Maar eerst maar eens het gesprek aan….. vraag hem gelijk rechtstreeks, heb je mijn 5000 gebruikt om te drinken (had hem gister 5000 gegeven als voorschot omdat zijn motor naar de garage moest)….. zijn blik zegt me genoeg……
Hij blijft maar zeggen dat het de laatste keer is én dat het niet meer zal gebeuren……. Ik zeg ook gelijk dat het niet meer mag gebeuren, want dat zijn contract dan einde verhaal is…… druk hem op het hart om nu naar huis te gaan en te gaan slapen (geen andere ritjes nu!). En dat we het er vanmiddag nog eens over gaan hebben. Hij schaamt zich vreselijk…… er komt een andere motordriver aan met mijn SLF en ik merk dat hij niet wil dat iemand anders dit door heeft…….. zijn collega’s hebben dit natuurlijk sneller door dan ik…… ik zie de andere driver al naar hem kijken met een blik ……. Hij komt nog even naast me rijden en zegt: don’t tell. Dat beloof ik, ga dit eerst samen met hem bespreken.

Heb al een idee, hij krijgt nog 1 kans na mijn “donder”preek. Maar daarna is het wel voorbij.
Hou nog even ruggespraak met Gerjanne, die er hetzelfde overdenkt. Hij is nu steeds precies op tijd en ik voel me veilig achterop zijn motor. Dus ik geef hem die ene kans, aan hem om die te pakken.

Eindelijk een goede trainingsochtend met mijn SLFs, zonder gedoe van lijsten maken of ander ‘very important’ gedoe. Zelfs de telefoons van mijn SLFs blijven op een andere tafel liggen, top! Lijkt er op dat we in een opgaande lijn zitten qua aandacht, focus en leren.

Bij thuiskomst gesprek met Augustin. Die daar eigenlijk onderuit wil, maar dat gaan we niet doen!
Vraag hem nog een keer: heb je mij om geld gevraagd om bier te kunnen drinken. Nee, zijn motor is nu echt in de garage. Denk ook dat het verhaal klopt, hij is nu met een andere motor.
Maar van het geld dat is overgebleven. is hij met vrienden bier gaan drinken. Ik spiegel hem voor dat we vorige week bijna een kind onder de wielen hadden. Hij heeft toen heel beheerst en adequaat gereageerd. Als dat nu was gebeurd, wat het heel anders afgelopen. Ik weet het, zegt hij, ik ben volwassen, dit kan niet nog een keer gebeuren. Precies, Augustin, én je bent ook nog vader van 3 kleine kinderen, hou ik hem voor. Had eigenlijk ook nog moeten vragen naar zijn vrouw, maar ik weet niet hoe zijn huwelijk in elkaar zit. Dus even gelaten.
Het mag niet nog een keer gebeuren, want dan kun je echt niet meer mijn motordriver zijn. En…… als het toch nog eens gebeurt dat je dronken bent ……..dan stuur je me een andere driver (dat moeten ze ook als hij ziek is of motorpech heeft). Dat wil hij al helemaal niet, merk ik. Het gebeurt niet nog een keer. Prima, keuze is aan jou!

Maar … het zit in de lucht blijkbaar. Want mama Ali is nu niet blij met de 2000 Rwfr. Ze ratelt wat en ik ga ervanuit dat ze meer wil. Om te checken bel ik mijn FOO Theo en die praat met haar. Ja, ze wil voor deze ene keer 1000 meer. Omdat ze iets moet betalen.  Met het verhaal van Alexi in mijn hoofd besluit ik gelijk dat ik dat niet ga doen. Want zo is er natuurlijk elke keer iets. Dus Theo communiceert weer met haar en vertelt dat ze voor die 1000 een andere oplossing moet zoeken. En we spreken gelijk een vaste dag af in dit drie-gesprek. Op zaterdag mag ze mijn huis en was doen. Dan ben ik zelf thuis, moet ik wel wat vroeger mijn bed uit, maar allah, ik blijf ook alleen maar liggen uit verveling en geen dringende zaken. Hoor nu ook dat ze ruim een week ziek is geweest, vandaar mijn vuilnis. Maar ook in dit geval, dan moet je Francissi vragen om mijn vuilnis op te halen. Of wie dan ook. Uiteindelijk komt het allemaal weer goed, af en toe even helpen herinneren.

En haha, het zit echt in de lucht. Als ik naar de bank wandel, ontmoet ik voor mijn huis Lucky. Leuk joch, dat heel goed Engels praat. Hij gaat naar Mustard Seed School, de private school waar ik altijd langs loop. Hebben echt een leuk over en weer gesprek. Ha.,… en dan vraagt hij: Will you buy me something? Waarom, vraag ik? Gewoon ,zegt hij. En wat denkt hij dan dat ik voor hem moet kopen. Snoep, zegt hij. Dus ik zeg weer nee, dat ga ik niet doen. Want als ik voor jou iets koop, moet ik iets kopen voor alle kinderen van Mustard Seed. Ok, no problem, zegt hij. See you! Ja, Lucky, see you! Even kletsen altijd goed, jongen.

Nee zeggen, levert hier geen problemen, boosheid of gedram op. Ik kan me herinneren dat dat in Tanzania wel zo was: daar bleven ze gewoon de hele weg naast je lopen tot een bepaald punt en maar proberen…….en wij maar rustig nee blijven zeggen……..
Het is ook wel te verklaren. Na de genocide kwam het Westen hier met goederen en geld en dat kreeg je gewoon, zonder tegenprestatie. Dus, denken ze dat wij dat gewoon doen: geld of spullen geven.

Nog een berichtje van DEM David, het hele team wordt vanavond nog verwacht in het hotel in Kayonza. Of ik dat even door wil geven. Uh, wat moeten we daar doen vanavond? Niets, het is meer om ervoor te zorgen dat de meeting morgen op tijd begint. Wel heel erg laat om dit nu pas te zeggen, David. Aangezien niemand van ons dit eerder wist, zeg ik dat  ik de boodschap door ga geven, maar dat ik gewoon morgen kom. En dat ik ook niet van mijn SLFs verwacht dat ze nu halverwege de middag ineens hun planning moeten gaan omgooien. De helft is op dit moment totaal de andere kant op aan het reizen naar huis. Tharcille heeft een baby thuis, haar man is doordeweeks in Kigali. Nee, nee, dat hoeven ze ook niet, als ze maar op tijd zijn morgen!
Dus ik geef de boodschap door. Ik ga morgen met Tharcille met de bus van half acht, dan zijn we er voor negenen. En anders pech!
Volgens FOO Theo, waar ik het ook nog even drop in mijn gesprek over mama Ali, heeft het in de Whatsapp groep gestaan. Vast een andere Whatsapp groep dan had gemoeten, dan.
Hij heeft dikke lol als ik hem een dag later nog eens vertel dat het echt niet in onze Whatsapp groep stond. Heb hem vandaag (vrijdag) weer aan het werk gezien: er zit geen rust in die jongen, hij moet 120 dingen regelen voor 3 verschillende regio’s, loopt alleen maar heen en weer, wordt continu gebeld, krijgt geen tijd om rustig te eten want dan moet er weer van alles geregeld worden met declaraties en geld. Ik kan niet rustig met hem een praatje maken over zijn kinderen of iets anders, er komt continu iemand wat vragen. Die moet af en toe echt compleet instorten, dat kan niet anders.
Ik vind nog steeds dat hij voor mij dingen best goed regelt, ook al duurt het soms wat langer. Maar er zijn ook FOOs die gewoon niet reageren op de hulpvraag van iemand. Dus blijf ik hem voorlopig koesteren en complimenten geven (want die wil hij graag!).

Vrijdag
Een dag naar Kayonza voor joined planning meeting, oftewel een gezamenlijke vergadering met de 3 districten: DEM, FOO, SLA, DTAs en SLFs. Dit zijn vergaderingen die elke maand plaatsvinden én die elke maand hetzelfde vertellen. Begreep al dat DTA’s niet altijd gaan vanwege die herhaling. Ik snap dat helemaal maar mijn SLFs hebben die keuze niet en moeten wel elke maand braaf komen. Het is dan niet echt eerlijk als ik dan wel weg zou kunnen blijven.
Wat wel nieuw is: 5 december is het Internationale Volunteersday en iedereen heeft in zijn eigen provincie een evenement. Waar en wat het is, is nog niet bekend. Ze willen daar zijn waar ook de minister is of in ieder geval een andere hoge pief. Vorig jaar hebben ze VSO bomen geplant bij alle scholen. Benieuwd wat er nu staat te gebeuren én waar!
Heb te horen gekregen dat ik 10 en 11 december 2 dagen training heb in Kigali: iets met inclusief onderwijs/special needs.
Het werk van mijn SLFs gaat ook veranderen, in februari worden ze (en ik, denk ik) getraind in het ondersteunen van de nieuwe SSLs. SSLs zijn leraren op school die de de taak van SLFs gaan overnemen in P1 – P3. En de nieuwe focus voor ons wordt dan P4 en P5. Dat wordt weer nieuwe toolkits bestuderen. Er worden op dit moment rekenboeken geschreven over het gebruik van de rekenmaterialen voor P1 – P3. En er gaat ingezet worden op mindset: growth/fixed mindset. Daar verheug ik me op, maar denk tegelijkertijd dat ook dat weer heel erg ambitieus is in Rwanda.
Ben met Tharcille heen gereisd en nee we waren niet op tijd! Tharcille was net niet op tijd voor de bus van 07.30 uur, dus werd het de bus van 07.50 uur en daarna moesten we nog een kwartier lopen. Konden we wel gelijk aanschuiven, dat was mooi. Teruglopend bijgekletst met Elie, die onderweg weer allerlei oud-studenten tegenkomt die hem allemaal willen begroeten. Zijn grote wens is om voor VSO in Azië nog eens als volunteer te werken. Dat weet ik van Selina en als ik hem daarom mijn foto’s van Thailand laat zien, is hij laaiend enthousiast. Op het busstation is het vreselijk druk! Op vrijdagmiddag wil iedereen naar huis reizen. Het wordt heel lastig om snel een plek te krijgen. Maar Tharcille heeft het toch snel voor elkaar: ze heeft kaartjes gekocht voor een andere busmaatschappij. Dit zijn oudere, wat slechtere bussen, maar nog steeds wel goed te doen. Moet wel Elie achterlaten, die kan niet mee. Ik beland achter in de bus naast een oudere man met een grote doos. Na een paar minuten hoor ik geluidjes uit die doos komen. Kuikentjes! Ok…… wel dichthouden, graag, maak ik met gebaren duidelijk. Voor hem zit nog een andere man die een klein doosje heeft met allemaal gaatjes erin. Daar blijken ook kuikentjes in te zitten! Officieel mag je in Rwanda geen dieren in de bus vervoeren, maar deze busmaatschappij knijpt een oogje dicht. Na een tijdje blijkt er 1 ontsnapt, en die wordt door mijn andere buurman van de vloer geraapt. Op zich wel schattig, zo’n klein geel beestje. Ik laat Tharcille vragen hoeveel er eigenlijk in de doos zitten, ik schat zo’n 50, wat ik al héél véél vindt. Haha, zit er gigantisch naast. Met het kleine doosje erbij zijn het er samen 300!
Ze hebben hier kippen om de eieren, die zijn heel belangrijk in het voedingspatroon hier. Uiteindelijk worden kippen wel geslacht, maar dat is voor hier gewoon een bijproduct.

Bij thuiskomst in Kabarore vraag ik waar Tharcille woont én of dat ver is. Ze gaat helemaal stralen: wil ik haar huis misschien zien! Daar vroeg ik het niet om, maar natuurlijk wil ik even met haar mee. Ze heeft een groot huis, zonder muur eromheen, en betonnen vloeren. Voor een gezin heeft ze gelukkig veel ruimte. Inrichting is wel kaal en voor Bright zie ik nergens speelgoed. In huis is een jong meisje dat op haar baby past als Tharcille aan het werk is. Haar landlady woont in het kleinere huisje er achter.
Even kijken betekent dus ook gewoon even kijken, even op de bank zitten, even proberen contact te maken met Brightie die net uit bed komt en dan weer op pad. Tharcille loopt, zoals het hoort, met mee tot het einde van haar straat.
Ik doe nog wat boodschapjes en dan zit mijn dag erop. Lekker thuis op de bank.

Vooruitblik
Zondag met Louise een dagje safari! In het Akagera Nationale Park wat aan de rechterkant van onze Eastern Province ligt en de grens vormt tussen Rwanda en Tanzania. Ga bij Louise slapen morgen want we moeten met de bus van 04.30 uur naar Kayonza zodat onze driver/guide ons daar om 05.00 uur kan oppikken. Gaan het hele park doorrijden tot begin van de avond. Nemen onze eigen lunch mee: gekookte eieren, bananen, samosa of chapati, pinda’s en water.
Hoop dat het zondag een droge dag is……… ff flink duimen!!

Fijn weekend! En voor wie het viert, fijne pakjesavond!

Noot: “the views expressed in this blog are the author’s own and do not necessarily reflect those of VSO”