Weekend van 1 2/3 november
Natuurlijk is het gas onverwachts op, ’s avonds om 18.30 uur. Ik heb net de spaghetti gekookt en wil de groentes roerbakken. Maar dat gaat dus niet door. Dus eet ik maar kale spaghetti met een avocado erdoor gesneden met peper en zout. Ga morgen wel nieuw gas regelen. Stuur mijn motodriver de volgende ochtend een berichtje maar die reageert niet. Het is een dag vol regen én een bakje koffie of thee zou héél lekker zijn!
Eind van de middag maak ik met gebaren en toneelspel mijn cleaner (die dus mama Ali heet) duidelijk dat mijn gasfles leeg is. Ze dirigeert me met gasfles naar buiten, zegt dat ik geld mee moet nemen en samen lopen we naar het centrum. Mama Ali die klein en mager is, draagt de lege gasfles. De volle fles terug tillen we samen, maar na een tijdje geeft ze aan dat ze hem op haar hoofd wil. Daar moet ik natuurlijk een foto van.!
De volgende dag ontdek ik in de shop waar ik eieren haal, op de bovenste plank waterkokers. Die had ik hier niet verwacht. En ze blijken ook niet zo duur te zijn, 10.000 Rwfr. Daar kan ik me geen buil aan vallen en dus koop ik een knalroze waterkoker. En daar ben ik superblij mee!!

Het weekend staat in het teken van de komst van Nynke en spelletjesmiddag bij mij thuis.
Ik ben al vroeg op zaterdagmorgen, ochtendje huishouden in afwachting van Nynke. Ze komt met de bus en is er vroeg in de middag. Maak nog even snel een omelet voor ons beiden voordat het andere bezoek voor de deur staat.
Donderdagavond, toen ik bij Louise vandaan kwam (die 2 hele vissen als diner had meegenomen uit een restaurant in Kayonza) bleek het logeerbed te zijn bezorgd. Francissi, mijn nachtquard, die ik al weken niet meer had gezien, bleek het te bewaken. Ze hebben op mij staan wachten, konden mijn huis natuurlijk niet in. Met zijn tweeën worden de onderdelen naar binnen gebracht, ik help met tillen wat ze weer hilarisch vinden. Het zal mij niet verbazen als dit bed speciaal nog even is gemaakt én geverfd want de verflucht is nog goed te ruiken. Neem me voor de komende 2 dagen deze slaapkamer goed te luchten, want het is niet de meest vriendelijke verf. Bed wordt in elkaar geknutseld. Van Louise leen ik later nog beddengoed én een muskietennet. Dus Nynke heeft een prima slaapplek. De boel blijft staan, dus logees altijd welkom!

Louise arriveert en heeft zich goed voorbereid op de spelletjes en heeft de snacks en drinken mee die we hebben gekocht. Even later druppelt ook het andere bezoek binnen. Tharchille met haar man Innocent en baby Bright van 10 maanden. En Catherine waarbij ik na een tijd een bobbel op haar rug zie en 2 kleine voetjes onder haar armen zie zitten. Ze zit al een tijd op de bank en onder een doek blijkt baby Brenna van 6 maanden verstopt. Even later sluit ook haar man Damascene aan. Catherine is volunteer van Louise. Beide stellen zitten in het onderwijs; dat hoor ik hier steeds. De mannen geven les aan het TTC: Teacher Teaching College. Ik vraag of ik daar een keer mag komen kijken en dat willen ze natuurlijk graag. Eigenlijk hebben ze het te druk om hier te zijn, de examens zijn in volle gang en ze hebben nog veel nakijkwerk. Maar……. wij hebben ze uitgenodigd en dan voelen zij het als een verplichting om te komen.
De meiden van het Peace Corps zijn er niet; wat ik heel jammer vind maar Louise gaat ze wel een andere keer bij mij introduceren. Dit zijn jonge Amerikaanse meiden van rond de 25 jaar, die hier 36 maanden zijn en werken op 1 school. Bij de start zijn ze eerst 3 maanden in een gastgezin om de taal en de cultuur goed te leren en daarna verhuizen ze naar de campus in een huisje zoals ook de andere teachers daar wonen. Twee kamers en gedeeld toilet en badkamer buiten in een huisje.
Op visite gaan of iets vieren, verloopt bij Rwandezen volgens een vast protocol, heb ik begrepen. Ja, daar zijn wij natuurlijk niet van! Maar ze schakelen best snel. We spelen in teams pictionary, galgje in het Engels en Kinyarwanda en kamertje verhuren. Vooral de mannen vinden het leuk en worden fanatiek. Beide baby’s zitten op de grond met wat doosjes en stevige toiletrollen die ik heb bewaard en spelen er zowaar wat mee, wat ze hier niet gewend zijn! Louise en ik spelen af en toe even wat mee en de moeders nemen dit later over. Leuk! De pinda’s, biscuitjes en banaantjes en het drinken vallen in de smaak.
Na 2,5 uurtjes valt het wat stil en Damascene geeft aan dat hij naar huis moet voor zijn nakijkwerk. Wij geven aan dat het prima is om nu naar huis te gaan. Leuke opmerking van Innocent dat hij het heel leuk vond én ook heel ontspannend. Even zijn hoofd op wat anders! Kijk, dat horen we graag.
We beloven het over een paar weken nog weer eens te doen.

Met Nynke en Louise probeer ik het plaatselijke restaurant uit. Lokaal én dus is de keuze uit rijst, bonen, vlees, cassave, gekookte bananen, chapati, aardappelen. Simpel, maar goedkoop en verder prima eten. Ik heb ruzie met de stukken vlees (zijn groot en ik krijg ze niet kleiner met het bestek dat ik heb gekregen, lepel en vork). Personeel kan het waarschijnlijk niet aan zien, want na een tijdje komt er een jongen naast me staan en zegt: Let me help you! Hij pikt de stukken vlees van mijn bord, snijdt ze klein en geeft ze weer terug. Murakoze!!

Bij terugkomst ontdek ik weer Francissi bij de poort. Zo zie ik hem nooit (Theo had al een surprise night check bedacht) en nu 2 avonden achter elkaar. En dan wordt ook het mysterie van waarom ik hem nooit zie opgelost. Hij stapt namelijk achter mij de poort binnen, ik begroet hem heel enthousiast want hij moet weten dat ik blij ben dat hij er is en, weer met toneelspel, vraag ik hem waar hij is ’s nachts. Are you here (en ik sta binnen mijn poort) or are you here? (en ik stap mijn poort weer uit). Ja, bingo! Hij stapt ook de poort uit en zegt iets dat klinkt als “patrol”. Hij is dus helemaal niet binnen mijn compound ’s nachts, maar loopt rondjes om de compound heen. En er blijkt naast mijn huis, iets verder het veld in, een vierkant huisje te staan waar hij kan schuilen als het regent.

Ik ben nu 3 keer in het pikkedonker, zo rond half negen ’s avonds mijn woonplaats doorgelopen.
Ik ben het toch maar aangegaan omdat ik anders niet bij Louise kan avondeten en koffie leuten. Loop dan wel langs de hoofdweg terug en niet binnendoor. Er zijn dan niet veel mensen op straat.
De straat van Louise en mijn eigen straat zijn wel pikkedonker en dan gebruik ik de zaklamp van mijn telefoon. Op een avond loopt er iemand voor mij.. Als ik bijna bij hem ben, kiepert hij ineens ondersteboven in de diepe betonnen geul die naast de straat loopt om de regen op te vangen en af te voeren. En deze is behoorlijk diep! Ik schrik me echt een ongeluk! Hij moet minstens iets gebroken hebben. Dus loop ik er naar toe en zeg: Are you ok? Hij klautert er weer uit, mompelt iets van: my phone en loopt weer door. Achteraf denk ik dat hij het “geluk” had alcohol in zijn lijf te hebben, want hij kwam uit het barretje in de straat van Louise. Mét alcohol val je heel wat soepeler!

De sterrenhemel is prachtig hier in Afrika en de maan is hier heel goed te zien en lijkt heel dichtbij.
Ik heb nog nooit gezien dat die sikkel onderin de maan ligt, heb geprobeerd het te fotograferen maar dat mislukt helaas.

Goede gesprekken ’s avonds met Nynke. Nynke heeft haar eigen bedrijf als arbeids-en organisatiepsychologe en zit nu paar maanden in de Raad van Toezicht van VSO Nederland. Ze heeft haar vakantie gebruikt om te reizen in Rwanda, de IVCO-conferentie in Kigali te bezoeken én wat werkbezoeken af te leggen om het werkveld van VSO te leren kennen. En ze heeft heel veel reiservaringen: alleen óf met een groep. Ik hoor o.a. Costa Rica, Finland, Gambia, Ghana, Rusland, Mongolië en ook wat vrijwilligerswerk in Nepal. We blijken veel ervaringen privé en werk gemeen te hebben. En ze gaat voor VSO volgend jaar Mount Eru beklimmen! Om 22.30 uur toch maar naar bed, ook al zijn we nog lang niet uitgekletst. De volgende ochtend buiten ontbijt in het zonnetje, verder met onze gesprekken, nog even kleine lunch en dan richting het busstation zodat ze weer kan terugreizen naar Kigali. In de bus zie ik haar plaatsnemen naast iemand en na nog eens goed te kijken, zie ik dat het Elie is!! Dus ik gebaar dat ze hem even naar buiten moet laten kijken en zeg geluidloos: dat is mijn collega! Elie kijkt verbaasd naar de muzungu die hem naar buiten wil laten kijken, maar doet dat toch en vliegt omhoog uit zijn stoel als hij me ziet. Haha, wat toevallig! Kan ze gewoon verder praten over VSO. Morgen heeft ze nog een onofficiële ontmoeting met Papa Diouf (de grote baas) en dan vliegt ze ’s avonds weer naar Nederland. En dat vind ik maar een raar idee!

Terwijl ik dit zit te schrijven, hoor ik de geluiden van de voetbalwedstrijd die wat verderop op de playground aan de gang is. Voor mij hele vertrouwde geluiden door jarenlang naast het voetbalveld te hebben gewoond: de bal die wordt weggetrapt, het fluitje van de scheidsrechter, gejuich bij een doelpunt, geschreeuw als iets niet goed gaat, applaus. Het geeft mij een gevoel van toch een beetje thuis zijn. Jap, mocht je deze kant opkomen, ben ik heel benieuwd of je een keer een balletje mee kunt trappen.

Maandag
Pfff, wat een dag! Ik moest naar Kayonza om met mijn 2 districtcollega’s (Elie en Diana) en mijn manager een maandrapport te schrijven over de maand oktober. En ik kan je vertellen, dat viel niet mee! Ik had van tevoren mijn gedeelte met mijn SLFs al geprobeerd in te vullen, maar dat was lastig omdat ik nog geen zicht heb op het echte werk. En bij de antwoorden van mijn SLFs had ik zelf veel vragen. Maar goed, heb een poging gedaan en dan nu op naar de meeting. Eerst een uur met de bus waar Elie me van het station afhaalt omdat ik de weg nog niet weet naar het sub office in Kayonza.
Daar wachten op David en toen aan de slag. Om een lang verhaal kort te maken: van de afgelopen maand moet er kwantitatief en kwalitatief van alles worden weggeschreven, met toelichting waarom cijfers/doelen wel/niet gehaald zijn. Het cijferwerk kan ik uit de database halen van een systeem wat ze hier Social Collect noemen en waar mijn SLFs van elk schoolvisit data moeten invoeren: Al dit cijferwerk moet elke week worden bijgehouden door alle SLFs, ik moet daar een gezamenlijke weekregistratie van maken én een maandrapport.
De toelichtingen moeten verhalen uit de praktijk zijn én die heb ik echt nog niet paraat, dus beetje geviegelevogeld zodat er overal toch wat staat. Maak het de komende maanden wel goed.
Met Elie weer teruggereisd met de bus. Elie is echt een hele fijne collega! Internationale collega’s zijn ook vol lof over hem. Hij luistert en luistert en zegt alleen iets als hij echt iets heeft te zeggen. Heeft overzicht, is georganiseerd en heel sensitief. Legt alles rustig uit, geeft tips (check even dit, let even daar op). Heel fijn, Elie! Thank you! You are great! En bij zo’n opmerking komt altijd hetzelfde berichtje terug: You’re welcome, Monique! You too!
Volgende week heeft hij verlof, dan komt zijn gezin tot januari bij hem wonen. Fijn voor hem! Even een weekje samen en dan weer aan het werk, maar zijn ze er als hij weer thuis komt. Uit zijn verhaal begrijp ik zijn huis net zo groot is als het mijne, daar ben ik ook blij om! Hij heeft alleen nog steeds geen water……..
Vervolgens nog 2 uur achter de mail en Whatsapp gezeten om weer van alles geregeld te krijgen voor mijn werk, mijn huis, mijn bank én mijn telefoon. Van kastje naar de muur, duurt me nu echt te lang en dus heb ik er nu maar een beetje druk op gezet: als het niet op korte termijn geregeld gaat worden, dan vrees ik dat ik niet zo lang meer kan blijven. Dat maakt indruk! Het zijn echt allemaal lieverds, maar soms moet je de druk wat opvoeren om zaken geregeld te krijgen…..

Doordat ik de druk wat heb opgevoerd, krijg ik mijn FOO aan de lijn die er enorm van baalt dat het nog steeds niet is geregeld (I feel your pain, zegt hij). Hij is ook weer afhankelijk van anderen. Hij heeft verlof, maar dat betekent hier dat je gewoon wel bereikbaar bent en je mail checkt en tussendoor toch van alles regelt. Een en ander is ook het gevolg van niet vooruit denken en organiseren (executieve functies!) maar adhoc alles op lossen en er dan verder niet meer over nadenken (voor een volgende keer bijvoorbeeld). Ik probeer ook echt rekening te houden met zijn weekend en vrije dagen (die ik nu toevallig weet, maar meestal weet je dat niet). Maar in dit geval heb ik toch maar even voor mezelf gekozen.
Met de belofte dat hij woensdag op kantoor van alles gaat regelen (ik moet hem woensdagochtend nog wel even bellen als reminder) ga ik mijn avond in.

Dinsdag
In het teken van thuis werken. Wat betekent dat ik eerst naar het centrum moet om toch Airtime te kopen, omdat ik alle materialen die binnenstromen, niet kan downloaden. Inmiddels geld geleend van Louise. Dus op naar Airtel, andere provider die ik wil uitproberen, schijnt sneller en goedkoper te zijn. En die wil ik graag voor privé gaan gebruiken. Bosco, de Airtelverkoper, doet ongelofelijk zijn best, maar het lukt niet om mijn simcard te registeren. Hij krijgt steeds een error, en na anderhalf uur, bedenkt hij dat hij online ondersteuning gaat vragen van het hoofdkantoor. Hij belooft me te bellen als hij weet wat er aan de hand is en dan kom ik terug, vandaag of morgen. Prima , Bosco. Koop wat samosa ‘s (deegflappen met ei en vlees erin) omdat het marktdag is en die dingen dan vers gemaakt zijn (hebben Louise en ik bedacht). Heerlijk om weer even wat anders te eten.
En loop ik toch maar naar de overkant, naar MTN, om dan toch maar zelf weer airtime daar te kopen, want ik moet echt aan het werk met mijn trainingen en andere zaken.
Sinds gisteren weet ik dat we een dag training moeten verzorgen op het TTC (Teacher Trainers College) om de toolkits van rekenen, Engels en inclusief onderwijs te introduceren. Dan een dag over de rekenmaterialen voor headteachers en teachers rekenen. Ik moet mijn capacity-building dagen voorbereiden met onderwerpen als SEN, Positive Behaviour Management, English proviciency, Communicative Language Teaching en begeleiding bij hun selfstudy. En er is ook nog iets met een soort toetsdag voor teachers waar ik bij moet zijn, ik weet alleen nog niet wat mijn rol is. En nog eendag met DCCs? moet iemand me ook nog uitleggen.
Dus genoeg voor te bereiden!
Rond 16.00 uur belt Bosco. Hij weet wat het euvel is (kwestie van een andere datum invullen). Dus loop ik weer naar het centrum en samen zitten we gezellig op een bankje om het proces van SIMcard en bundel kopen te doorlopen. Dit duurt ook weer een hele tijd, dus kletsen we wat over Holland (voetbalteam altijd een succes!, ik probeer het vrouwenteam te promoten, wat ze hier maar raar vinden) en…….. ja! het lukt. We vieren het met een boks!! Bosco is vanaf nu natuurlijk mijn vriend. Verzamel er aardig wat zo.
En een mail van mijn FOO Theo, dat hij morgen naar Gatsibo komt met alles wat er op mijn lijst staat. Joepie!!

Nog wat weetjes/feitjes over de cultuur:
Fluitende vrouwen
Vrouwen mogen hier niet fluiten. Ik kom daar achter doordat Selina tijdens het autorijden een liedje begint te fluiten en dan ‘oh sorry’ zegt tegen Elie en Diana. Elie legt uit: jongens uit de binnenlanden die voor het vee zorgen (wat hier los loopt) fluiten naar het vee om ze een andere kant op te jagen. Vrouwen staan hoger aangeschreven dus horen zij niet te fluiten.
Gespreksvoering
Gesprekken moeten doorspekt zijn van complimenten. Je begint met uitgebreid begroeten en geeft complimenten, dan komt je eigenlijk issue aan het bod (slecht nieuws of dingen die niet goed zijn gegaan, vinden ze heel vervelend om te horen) en je moet het gesprek ook weer positief eindigen, met iets wat wel goed is gegaan. Als jij dat laatste vergeet, dan gaan ze er wel om vragen. Ook al heb je er al een keer een compliment over gegeven. Mijn FOO Theo is hier heel goed in!
Huwelijken
Huwelijken zijn hier over het algemeen, niet uit liefde, maar óf gearrangeerd óf gewoon logisch gevolg van vrienden zijn, allebei single en de leeftijd hebben om te trouwen en kinderen te krijgen.
Er zijn heel veel kinderen in Rwanda! Scholen barsten hier uit hun voegen, kinderen krijgen óf ’s ochtends óf ’s middags les. Eén en ander het gevolg van het niet (mogen/willen) gebruiken van een vorm van anti-conceptie met meestal een religieuze achtergrond. Toch hoor ik nu ook verhalen van stellen die bewust na 2 of 3 kinderen ervoor kiezen dat er geen kinderen meer bij komen en dat heeft dan meestal weer een financiële achtergrond. Elie en zijn vrouw willen maar 2 kinderen, want ze willen dat die goed onderwijs krijgen en dus moeten ze naar een private school. Dat kost veel geld!
Maar het hebben van kinderen wordt hier heel belangrijk geacht want kinderen zorgen voor je als jij later oud bent.
Mannen en selfcare
En tot slot: mannelijke volunteers zijn hier over het algemeen vaak ziek wat voornamelijk het gevolg is van niet goed voor zichzelf zorgen. Het meenemen van water en voedsel is hier een taak voor vrouwen. Een aantal volunteers neemt dus niets mee en doen het de hele dag zonder water en voedsel, wat tijdens het veldwerk echt héél onverstandig is. Je gaat rond 6-7 uur weg van huis en bent tussen 5-6 uur ’s middags weer terug. En je mag hier niet in het openbaar eten of drinken. Op school kan het wel, maar dan moet ik dat even “stiekem” doen in het hok van de headteacher, gordijnen en deur dicht. Achtergrond: hier deel je je eten met anderen én omdat er zoveel armoede en honger is kun je niet in het zicht van deze mensen eten. Dat zou inderdaad heel onrespectvol zijn. Ik heb van Selina goede tips gekregen om onderweg toch te kunnen eten. Water meenemen, aantal gekookte eieren (proteïne is belangrijk!), banaantje en chapati of biscuits.
Op een GS school is er lunch voor de kinderen en meestal wordt je daarvoor uitgenodigd. Selina gaat nog wel eens tijdens lunchtijd met motodrivers en haar SLF naar een lokaal restaurant voor brochetes. Ook de motodrivers hebben namelijk geen eten mee, terwijl ze de hele dag met je op pad zijn. Ik neem me voor om straks bij het echte veldwerk ook voor Auguste eieren en chapati mee te nemen.

Woensdag
Elke dag een nieuwe beleving! Selina, collega international volunteer, komt op bezoek om me op weg te helpen met wat zaken en blijft lekker de hele dag kletsen. Selina is half Iers, half Keniaans en doet ook al heel wat jaren dit soort banen in Azië en Afrika en werkt tussentijds op internationale scholen om haar spaargeld weer wat aan te vullen.
Ze blijft nog tot april en is op het moment aan het solliciteren op internationale scholen in Hanoi en Yokohama. Vrijdag 2^e gesprek met Hanoi!
Ze nodigt me uit om weekendje bij haar te komen én een weekend mee te gaan kamperen op een prachtige plek. Graag! Dat betekent 2 weekenden in november onder de pannen zijn. Nu al zin in!
Selina heeft een auto, waar zij en Sjanne samen gebruik van maken. Zij gaan allebei naar huis in december voor een paar weken en ze biedt mij de auto aan in die periode! Wauw, daar moet ik wel even over nadenken! Want de vraag is of ik dat wel aandurf? De hoofdwegen in Rwanda zijn prima, maar of ik in Kigali durf te rijden, weet ik niet én ik moet dan ook een reisplan maken voor december.

Ik check tussendoor nog even bij Jonathan hoe het gaat en of hij nu al eens een dokter heeft gesproken. Dat heeft hij niet én hij vliegt zondag naar huis. Zijn schoondochter ligt ernstig ziek in het ziekenhuis, de verkoop van zijn huis is afgeketst en dus moet hij papieren komen tekenen, zijn vrouw heeft het heel zwaar met de zorg voor de kleinkinderen en haar werk. Hij is daar nodig.
Hij blijft in ieder geval tot en met Kerst en indien nodig nog langer totdat het thuis weer rustig is.
Selina en ik concluderen dat hij waarschijnlijk niet meer terug zal keren.

Telefoon van Theo om 16.00 uur. Hij is nog steeds op kantoor in Kigali om mijn lijstje af te werken, hij komt morgen. Louise is inmiddels daar ook en die bevestigt dat hij de hele dag bezig is om mijn lijstje voor elkaar te krijgen. Goed bezig, Theo!

En dan, is het om 16.30 uur ineens heksenketel. Ik stuur mijn agenda naar mijn team voor de capacity-building van donderdag en vrijdag en krijg terug dat we op vrijdag op het TTC moeten zijn voor hun orientatiedag. Eh, ik weet van niks, maandag kreeg ik de 18^e te horen, niet de 8^e.
Hup, achter mijn DEM aan; die neemt de telefoon niet op, dus stuur ik hem een bericht.
Hij belt even later terug en ja hoor, het klopt. TTC heeft vandaag om deze datum gevraagd. Hij is druk met regelen, heeft met mijn team al wat dingen gecheckt en afgesproken. Volgende keer graag ook mij gelijk inlichten! Ik kan nu niets meer voorbereiden dus vertrouw ik op de kracht van mijn team, die dit al vaker hebben gedaan. En ik verheug me erop om ze in actie te zien!
Daarna komt er een afmelding van 1 van mijn teamleden dat hij er morgen niet bij kan zijn omdat hij morgen een sollicitatie heeft. Sollicitatie? Hoezo?
Dus neem ik contact met hem op en vraag om uitleg. Het blijkt dat zijn 2-jarig contract in december eindigt en er nog geen duidelijkheid is of dit verlengd kan worden én dus is hij aan het uitkijken naar ander werk. Maar….. ik wil hem niet kwijt! We zijn nog niet eens echt begonnen. En hoezo weet hij nog niet of er verlenging is, het is al bijna december. En dit verhaal blijkt voor 3 van mijn teamleden te gelden. Help, ik wil niet meer dan de helft van mijn team kwijt zijn over een paar weken!
Dus klim ik nóg een keer in de telefoon en de Whatsapp om uitleg te vragen aan mijn DEM. Die fietst er eerst wat omheen, moet dat checken bij HR, ik bied aan om HR te mailen om mijn zorgen te uiten en snel duidelijkheid te krijgen. Merk wel dat hij dat niet wil, vervolgens zegt hij dat contracten gewoon worden verlengd. Ik vraag of hij dat héél héél zeker weet en of hij dan z.s.m. mijn teamleden hiervan op de hoogte wil stellen voordat we ze kwijtraken aan andere banen. (nieuw werk vinden is helemaal niet makkelijk hier, dat weet ik, maar dat is geen reden om ze maar in het ongewisse te laten). Omdat ik zo aandring, belooft hij dat hij morgen met elk van hen een gesprek zal voeren. Prima, en ik wil op de hoogte gehouden worden! Wordt vervolgd! Is inmiddels goed gekomen, iedereen mag blijven, gewoon gebrek aan communicatie.

En om 21.00 uur meldt een ander teamlid dat hij morgen na de voorbereidingen naar het ziekenhuis in Kigali wil omdat hij denkt dat hij malaria heeft. Hij was inderdaad vorige week al niet lekker en sinds maandag heeft hij veel hoofdpijn, voelt zich zwak en neiging tot overgeven. Het ligt op mijn tong om te zeggen dat hij dan morgen maar niet bij de voorbereidingen moet zijn, maar ik weet niet zo goed hoe dat gaat vallen. Als hij er morgen echt beroerd bij zit, stuur ik hem weg. Betekent wel dat er dan nog maar 3 van de 5 overblijven om de voorbereidingen voor vrijdag te doen…….

Donderdag
Bigabo is er toch, ik zie wel dat hij zich niet lekker voelt en hij geeft een hele koude hand. Hij moet 1 uur op de moto zitten om hier te komen én heeft alleen een t-shirtje aan. De rest is hij vergeten……..
Hij doet in ieder geval wel mee met de voorbereidingen. Het team heeft dit al vaker gedaan en ik kan gewoon achterover leunen. Ricesacks van de vorige keer zijn weer meegenomen; er wordt gechecked of er iets mist, nieuwe worden geschreven, time-table wordt aangepast en de taken worden verdeeld. Iedereen neemt 1 of 2 onderdelen voor zijn/haar rekening en ze bereiden zich voor door deze nog weer even door te lezen. Alles sessies zijn uitgeschreven zodat heel Rwanda dezelfde oriëntatie krijgt, ongeacht wie de sessie geeft. Ik krijg de taak van time-keeper en administratie (presentie- en transportlijst). Moet lukken……… denk ik………..

Na de lunch maak ik nog wat afspraken over selfstudy voor de komende week. We besluiten allemaal hetzelfde hoofdstuk te bestuderen van rekenen: geometry. Daar kan ik zelf ook wel wat opfrissing over gebruiken.

Bibabo gaat richting het ziekenhuis in Kigali en wij gaan naar huis. Ik ben nog steeds in afwachting van Theo, maar verwacht hem zelf eigenlijk pas morgen.

Vrijdag
Oriëntatie op het Teacher Trainings College. Ik sta voor 8 uur al voor hun deur, de rest is nog ., onderweg. Uiteindelijk gaan we om 10.00 uur pas van start. Lange dag, met veel sessies die door mijn team vakkundig worden ingekort vanwege de tijd. Leuk om mijn team aan het werk te zien, ik zie een heleboel goede skills. Maar ook werkpunten. Het mag allemaal nog wel wat actiever. Ik zie veel leraren ook gapen en ik kak zelf ook behoorlijk in. Volgende keer wil ik in ieder geval zelf ook een sessie doen én energizers/spelletjes tussen de sessies door.
De toolkits met audio en video én de rekenmaterialen worden wel goed ontvangen, nu maar hopen dat ze dit ook gaan overdragen aan hun studenten, want dat zijn de leraren van de toekomst.
Geen Theo, maar David brengt mijn airtime en bankcard. Heel fijn! Morgen kijken of ik de bankcard aan de praat krijg.

Bij thuiskomst gebeurt weer van alles. De poortdeur wil niet meer open, slot is kapot. Dus via een achteringang én met mijn sleutel van de grote poort kan mama Ali ons toch binnenlaten. Ben ik even blij dat ik die sleutel toevallig net afgelopen woensdag aan mijn sleutelbos heb gehangen!! Goede timing. Klusjesman is al onderweg om een nieuw slot in de poort te knutselen.
Dan blijkt mijn elektriciteit het niet te doen, dat was vanmorgen ook al zo. Ik dacht dat het een algemene powercut was, maar niet dus. Augustin mijn motordriver gaat met geld naar het centrum om elektriciteit te kopen. Dat kan met Mobile Money, maar lukt niet op mijn Rwandannummer dus gebruikt hij zijn eigen telefoonnummer. Kwestie van het nummer wat je dan krijgt, intypen in de electriciteitsmeter. Hij probeert het een paar keer maar mijn elektriciteit blijft weg. Elektricien wordt gebeld, klusjeman is er inmiddels ook en samen kijken ze wat het euvel kan zijn. De bedrading buiten wordt gemeten, buiten de poort wordt iets gechecked. Allemaal zonder resultaat. Na heel veel heen en weer bellen, blijkt de meter die al anderhalve week aan het piepen is, mijn meter te zijn! Het is niet waar……, ik heb daar uitgebreid naar gevraagd, er werd van alles uitgezocht, gebeld met de landlady, nee, dat was niet mijn meter, de bovenste meter is van mij. Ok, dus loop ik me al anderhalve week af te vragen waarom mijn buurjongens hun meter niet aanvullen. Heb tig dagen in gepiep gezeten…….
En vervolgens komt ook de wateropnemer mijn watermeter bekijken en moet ik die rekening binnen 15 dagen betalen. De buurjongens hebben de vorige keren betaald, dus nu is het mijn beurt. Mama Ali met de rekening en mijn geld naar het dorp om dat te regelen.
Of je nu de klusjesman bent, de elektriciën óf de wateropnemer: met zijn allen zorgen ze er nogvoor dat er nog een nieuw slot komt in de poortdeur. Dat scheelt Fransissi extra vroeg beginnen om mijn openstaande autopoort te bewaken totdat de buurjongens binnen zijn.
Ik ben voor de komende weken weer zonder zorgen…….

Noot: “the views expressed in this blog are the author’s own and do not necessarily reflect those of VSO”