“Vakantie”…….hoe ziet die eruit?.......... Rwanda blijven volgen …….. hoe gaat het nu?

Heb de 1^e vakantieweek achter de rug. Een week met regen en met bijna dagelijks heen en weer rijden naar het ziekenhuis in Sneek. Mijn moeder blijkt een zeer, zeer laag HB gehalte te hebben en dat moest én verholpen worden én er moest uitgezocht worden hoe dat gekomen is. Ze heeft er een dikke week gelegen maar sinds gisteren zit ze weer op haar eigen stekkie, weten we nog niet waar het eventueel vandaan komt, maar kan ze er waarschijnlijk voorlopig weer even tegen én ondertussen wordt ze goed in gaten gehouden.

Dus nu kan ik starten met mijn vakantie én dat doe ik met eerst even wegschrijven om de boel te ordenen…… dat moet af en toe…….
Het is nu eind van de middag en de zon schijnt! Ik zit lekker in mijn achtertuin die door schoonzoon is voorzien van sfeervolle verlichting. Hopelijk kan ik de komende weken genieten van warme avonden in mijn tuin, boeken, films, wijntje en alles wat daar bij hoort. Af en toe even bijkletsen met anderen, lekkere maaltijden, uitjes in de omgeving én proberen weer in een sportritme te komen. Ik hoef nu niet op vakantie om vakantiegevoel te krijgen, wat me goed past.
Het nieuws in het land én in de wereld volg ik op afstand en verbaas me regelmatig. Het roept best wat vragen op: waar gaan we naar toe? Maar vervolgens keer ik weer terug naar de orde van mijn dag en mijn eigen wereld, waarbinnen ik de touwtjes grotendeels wel zelf in handen heb.

Mijn hoofd vraagt zich nu regelmatig af hoe het er voor mij op de langere termijn uit zal gaan zien. Geen Rwanda voorlopig, wel mijn 1^e kleinkind straks begroeten (ong. nog 5-6 weken) en wat verbeteringen in mijn huis, als ik tenminste een bouwbedrijf ga vinden die het werk wil aannemen! Straks voor de klas tot de Kerst in een groep 7/8, waar ik erg veel zin in heb.

Maar ondertussen blijft Rwanda door mijn hoofd spoken. Ik had beloofd om hier te melden óf Rwanda akkoord gaat met mijn terugkomst in januari 2021. Inmiddels wacht ik nog steeds op antwoord en dat maakt het wel lastig. Ik vind het lastig om zo lang in de wachtstand te staan en wil het leven hier ook volop op pakken, stilstaan is achteruitgang namelijk. En uit ervaring weet ik dat ik daar nog steeds niet happy van word! Kan wel leven bij de dag (hoe Rwandees) maar hoe langer het antwoord uitblijft, hoe groter de kans dat er iets anders voorbij komt waar ik geen ‘nee’ tegen wil zeggen. Me teveel vastleggen wil ik in ieder geval niet, heb ik gemerkt. Tijdelijke klussen zijn prima, maar ik wil een vorm van vrijheid houden om buiten de schoolvakanties weg te kunnen of iets anders op te kunnen pakken. Het buitenland blijft in beeld, wel met voorwaarde dat het hier met iedereen goed gaat én dat ik bij nood z.s.m. weer terug kan. Dat zou best nog lang kunnen duren. Internationale vliegvelden zijn/gaan weer langzamerhand open (Kigali per 1 augustus) maar vluchten zijn nog sporadisch en niet gegarandeerd. Hoor om me heen menig verhaal over vluchten die toch weer gecanceld worden of overboekingen naar andere datums etc. Gerjanne moet in augustus een training geven voor Unicef in Kigali, maar het wordt nog heel lastig om daar veilig én op tijd te komen. Spannend voor haar! Ze wil zó graag terug naar haar eigen huis in Rwanda, waar op dit moment van alles gebeurt: Jado opgepakt, onterecht en door jaloezie, en dus ook weer vrijgelaten én er is ingebroken in haar huis waarbij Jado de 3 inbrekers het huis uit heeft moeten werken met geweld. En ze woont in de buurt van Rusizi waar op dit moment nog lockdown is……… spannend.

Het is ontzettend lastig om je vanuit hier te verplaatsen in de situatie daar. Via via (van Nederlanders daar en via Gerjanne) kan ik een beeld schetsen: er is Corona, weliswaar niet op zo’n grote schaal als we hier hebben meegemaakt en tot nu toe zijn er 4 mensen overleden. Maar de maatregelen zijn op bepaalde plekken nu pittig én de gevolgen zijn groot! Gebieden gaan in complete lockdown met de politie voor je huis, markten gesloten, geen bussen of motors, deur aan deur testen en in quarantaine in een school of kerk als je milde Corona hebt of in contact bent geweest met iemand die Corona heeft. Het virus lijkt zich daar wel anders te gedragen dan hier, mensen worden niet zo ziek.
In deze gebieden hebben mensen grote moeite om aan voedsel te komen én ook het uitdelen van voedselpakketten wordt niet altijd toegestaan. Er wordt steeds meer ingebroken én gestolen. Van andere landen komen signalen als het toenemen van kind huwelijken, huiselijk geweld en verkrachtingen. Daar zal ook Rwanda in bepaalde gebieden vast mee te maken hebben. Doordat het onderwijs plat ligt én pas in september van start gaat, lopen de gemoederen bij de armere bevolking op. Er is honger en de armoede neemt toe. Dat geeft een beeld van flinke terugval én straks weer bij 0 beginnen. Overigens heeft Kenia besloten om de scholen pas in januari weer open te doen in plaats van in september (wat ze eerst van plan waren). Ik mag toch hopen dat Rwanda dat niet gaat besluiten! Hoe langer de scholen dicht zijn, hoe groter de gevolgen voor de kinderen en hun families.

Elie vertelt dat het bij hem in Kabarondo redelijk normaal is. Alles is open, behalve kerken, scholen en bars. Ze kunnen boodschappen doen, bussen rijden en motoren mogen passagiers vervoeren. Wel alles met mondkapjes op.
Ook mijn team laat niets blijken van bovenstaande struggles. Zij zijn nog steeds bezig met het op afstand begeleiden van de leraren via de telefoon. Ze doen dit trouw gezien de rapporten die ik krijg, ook al zijn ze er goed zat van en willen het liefst face-to-face gaan begeleiden. Ik hoop dat dat moment er nu bijna is! Headteachers komen nu al wel bij elkaar in de scholen (mét social distancing en mondkapjes) om zich voor te bereiden op de opening van de scholen in september. Het wachten is nu op het moment dat BLF groen licht gaat geven om leraren te ontmoeten op de scholen.
BLF……… daar beginnen bij mij ook vraagtekens te komen. In mijn recente positie als chairperson (voorzitter) van de VOLCOM (volunteerscommissie) van de Eastern Province heb ik een paar dagen geleden een ZOOM meeting gehad waar ik me best zorgen over maak. De grote sponsor DFID in Engeland is samengevoegd met een andere instantie en er wordt flink gekort in de budgetten. BLF is voortdurend bezig met bewijzen aan DFID dat we nog steeds aan het werk zijn in Rwanda. Een ander VSO project voor dove en slechthorende mensen ligt al sinds het 1^e Coronageval stil (heel logisch; je kunt deze mensen niet begeleiden met telefoontjes). Er wordt dus niet gewerkt, en dus wordt er ook niet uitbetaald. Het is maar de vraag of dat project straks weer van start kan, dat ligt geheel bij de sponsors. Maar deze vrijwilligers worden nu al 4 maanden niet meer betaald. En weten nu niet of ze ontslagen zijn of dat ze straks weer verder kunnen.

BLF is een groot project waar niet alleen geld in zit van DFID, maar ook van het ministerie van onderwijs daar (MINEDUC) en de regering (Rwandan Education Board), wat zomaar omvallen misschien gaat voorkomen. Maar toch…..
Op dit moment worden er in heel het land 21000 klaslokalen bij gebouwd, omdat ze niet meer met 60-90 leerlingen in een klas willen zitten. Goed streven, maar…… waar halen ze per september 21000 leraren vandaan ?!! Er is, ook daar, nu al een lerarentekort en laat staan dat er opgeleide leraren zijn. Mensen van straat plukken en voor de klas zetten en dan maar zien hoe het komt, lijkt mij nu de enige optie. Bij terugkomst zou ik geen 95 scholen, maar 134 scholen hebben. Haha, hoe moet ik dat in vredesnaam vorm geven! Het is me al niet gelukt om bij 95 scholen 1 bezoekje af te leggen!! Mijn manager lag al in een deuk omdat ik, naast 2 extra SLFs en 1 extra SNECO, ook om een extra DTA (mijn functie) vroeg.
VSO is op het moment wel druk aan het werven voor nieuwe vrijwilligers in Rwanda, Myanmar en Mozambique. Zonder daar datums aan te koppelen omdat nog niemand weet wanneer er weer gereisd en gewerkt mag worden in deze landen.

Ondertussen staat de begeleiding van mijn team wat op een laag pitje, waar ik me af en toe best schuldig over voel. Maar ik kan niet meer 24 uur per dag beschikbaar zijn, omdat het leven hier ook doordraait en ik daar gewoon deel van uit maak. Heb ze nu wel in een goede structuur gekregen met een schema van 2 weken waarin ze alle scholen 1x een begeleidingsmoment kunnen geven, rapportages redelijk op tijd aanleveren en werken aan hun eigen vaardigheden. Met Google Classroom zijn ze nu bezig met een cursus van British Council: Lessons and Teachings. Heb heel die cursus van 4 weken omgezet in 33 kleinere opdrachten waarvan ze er elke week 3 van moeten doen. Ik wil natuurlijk best sneller (nu duurt hij 11 weken!), maar moet het opbouwen, merk ik. Heb ze nu wel bijna allemaal in de leermodus. Alleen Jean de Dieu en Bigabo deden weinig tot niets en daar heb ik van de week wat van gezegd. Eerst complimenten voor de anderen en mijn grote teleurstelling uitgesproken over beide mannen (inderdaad, ‘blame and shame’ in de groep, maar inmiddels weet ik dat ze zich daar wel iets van aantrekken en mijn privé appjes hierover gewoon negeren). Of je gaat aan de slag óf je komt met een goede reden! Iets vertellen over je persoonlijke omstandigheden is eigenlijk ‘not done’. Maar het is gelukt. Jean de Dieu heeft een deadline gekregen voor zijn Master Special Educational Needs en moet een voorstel inleveren over de implementatie van inclusief onderwijs in Gatsibo District en is daar heel druk mee. Snap ik! Ook heel interessant!!
En Bigabo zat in de frustratie en stress omdat zijn jongste broer was opgepakt en in de gevangenis is gezet. Die maakte deel uit van een grote vechtpartij. Zijn broertje heeft daar 2 maanden gezeten en is pas gisteren vrijgelaten. Bigabo is hoofd van de familie en dus verantwoordelijk voor het reilen en zeilen. Hij heeft me in het begin verteld dat hij ook graag als internationale vrijwilliger wil werken en zich daar ook voor aangemeld. Maar inmiddels vraag ik me af of hij daar wel geschikt voor is: hij kan eigenlijk niet weg bij zijn familie als familiehoofd. Hij belooft van alles, maar vervolgens moet je hem continu achter de broek zitten. En bij elke vorm van stress of tegenslag gaat hij onderuit met kwellende hoofdpijnen en depressieve buien.

Het is dus nog steeds de vraag óf ik straks terug ga, maar ook óf ik tegen die tijd terug wil. De bal ligt nu nog steeds eerst bij VSO Rwanda, en ik moet ook eerlijk zeggen: ik kan alleen terug als mijn persoonlijke omstandigheden én mijn financiën het toelaten. Maar dat is natuurlijk een basisvoorwaarde die altijd geldt. Wat gebeurt er in de wachttijd in mijn eigen leven hier? En het hangt er ook vanaf welke voorwaarden VSO Global gaat stellen. Gaan ze een vaccinatie tegen Corona verplichten, net als alle andere vaccinaties die nodig zijn om te reizen/werken in deze landen en die ik dus ook braaf heb laten doen. Want….. hoe lang duurt het nog voordat dat vaccin er is en… nóg belangrijker, wil ik die dan ook?!

Wordt dus wederom vervolgd………